بیست و هفتم سپتامبر ۲۰۲۴ میلادی، مصادف با ششم مهر ۱۴۰۳، روز جهانی گردشگری است و سازمان جهانی گردشگری طبق روال هر سال، شعار این روز را «گردشگری و صلح» تعیین نموده و بر این اساس کشورهای عضو تلاش می کنند در سال پیش روی خود راهبردهای مناسب و مؤثری در جهت توسعه گردشگری و تقویت صلح و دوستی در ابعاد داخلی و بین المللی تدوین و اجرا نمایند. این موضوع بهانه ای شد تا یادداشتی کوتاه دراین باب، تقدیم شما خوانندگان و فعالان عزیز گردشگری نمایم.
گردشگری اساساً صنعتی است؛ انسان محور، ارتباط محور، اجتماع محور و رویداد محور و همین خصلت ها، آن را به صنعتی نرم تبدیل کرده است . صنعتی که عاری از هرگونه پیچیدگی، ابهام و خشونت است.
به واقع مایه ی گردشگری؛ میزبانی، میهمانداری و میهمان نوازی است و دقیقاً در چنین فضایی است که گفته می شود؛ میهمان حبیب خداست و فاضل و عارفی چون شیخ ابوالحسن خرقانی نیز بر سردر خانقاه خود چنین نوشت “هر که در این سرا در آید نانش دهید و از ایمانش مپرسید، چه آنکس که به درگاه باریتعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد” و این گفتاری است بشر دوستانه وپیام آور صلح، دوستی و مودت .
گردشگری از هرگونه جنگ، نزاع، درگیری و تنش داخلی و خارجی گریزان است و به شدت تحت تأثیر این قبیل عناصر درمحیط کلان بازاریابی قرار می گیرد و به همین دلیل شکننده و ترسواست. زبان آن، زبان گفتگو و صلح است و دولت ها باید تلاش کنند تا با بهره گیری از این ظرفیت عظیم و ارزشمند به تقویت دیپلماسی بین المللی خود بپردازند. چراکه گردشگری میتواند علاوه بر توسعه اقتصادی، به عنوان ابزاری مؤثر برای ترویج و گسترش صلح، دوستی و همزیستی مسالمتآمیز در جهان عمل کند.
گردشگری فرصتی بینظیر برای تبادل و ارتباطات بین فرهنگی است و در کشوری چون ایران می تواند به عنوان ابزاری مؤثر برای مقابله با ایران هراسی ایفای نقش کند و در این خصوص تبادل گردشگران بین کشورها میتواند به کاهش قضاوت های منفی کمک کرده و تصویر ذهنی گردشگران و ملل مختلف جهان را در مورد مقاصد گردشگری یا کشورهای مقصد مثبت نماید و در نتیجه به ایجاد صلح و پایداری آن کمک کند.
همچنین میتواند با ایجاد فرصتهای شغلی جدید و افزایش درآمد مقاصد گردشگری و جوامع محلی، منجر به کاهش تنشهای اجتماعی، مناقشات داخلی و اقتصادی پایدارتر برای کشورها شود.
گردشگری یک ابزار دیپلماسی غیررسمی برای کشورها است و دولت ها می توانند از طریق برنامه ریزی، سازماندهی و مدیریت سفرهای گروهی یا دسته جمعی و رویدادهای بین المللی، زمینهساز گفتوگوهای سازنده با کشورهای مختلف جهان باشند.
بنابراین هر جا صلح، آرامش، گفتگو و امنیت باشد، مسلماً توسعه ی گردشگری نیز سهل تر شده و سرعت می گیرد و ارمغانش آبادانی، نشاط و سرزندگی اقتصادی و اجتماعی و تقویت روابط سیاسی بین کشورهاست.
چنانچه می دانید، دو کشور کره جنوبی و شمالی از زمان جنگ کره در دهه ۱۹۵۰ تا کنون در وضعیت تنش قرار دارند. با این حال، در سالهای اخیر، برنامههای گردشگری ویژه ای برای شهروندان کره جنوبی به منظور بازدید از مناطق خاصی در کره شمالی طراحی شده است. این برنامهها نه تنها به ترویج و ارتباطات بین فرهنگی دو کشور کمک کردهاند، بلکه فرصتی برای گفتگو و تعامل سازنده نیز فراهم نموده اند.
به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۸میلادی، با توجه به کاهش تنشها بین دو کشور، سفرهایی تحت عنوان “سفرهای دوستی” ترتیب داده شد که هدف آن ایجاد ارتباطات انسانی و فرهنگی بین دو کشور بود. در این تورها گردشگران کره جنوبی از مکانهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی کره شمالی بازدید کرده و با زندگی روزمره مردم آن کشور آشنا می شدند.
آنچه مسلم است، گردشگری و تبادل گردشگر بین کشورها به تدریج باعث کاهش تنشها بین آنها می شود و زمینهساز گفتوگوهای بیشتر و صلح پایدار خواهد بود.
لذا در خاتمه و درجمع بندی این یادداشت، مجدداً تأکید می کنم که در دنیای معاصری که در آن با چالشهای متعددی از جمله جنگ، بحرانهای انسانی و نابرابریهای اجتماعی مواجهیم ،اهمیت گردشگری به عنوان یک عنصرمولد صلح و دوستی بیشتر نمایان میشود و این قدرت پیدا و پنهان گردشگری است که می تواند جهان را به مکانی آرامتر، زیباتر و سرشار از همزیستی مسالمت آمیز تبدیل کند و دولت ها نباید از نقش مهم و حیاتی این معجزه گر صلح و دوستی غافل شوند.
✍ احمد دیناری؛ مشاور، سخنران و نویسنده حرفه ای سرمایه گذاری گردشگری