گردشگری نوروزی، نیازمند طرحی نو

به گفته وزیرمحترم میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حدود ۳۵ میلیون و ۸۷۱ هزار نفر در ایام نوروز امسال در کشورمان سفر کرده اند. بر این اساس از ۲۷ میلیون خانوار ایرانی بیش از ۱۱ میلیون خانوار سفر رفته‌اند و  از مجموع ۸۶  میلیون نفر جمعیت کشور، حدود ۴۰ درصد سفر رفتند و ۶۰ درصد هم سفر نکرده‌اند!

با توجه به این واقعیت و تمرکز حجم بالای سفر در بازه 20 روزه تعطیلات نوروزی به نظر می رسد بتوان سفر ایرانیان در نوروز را نمونه ای استثنایی درسطح جهان برشمرد و  آن را با  تعطیلات روز ملی  در چین یا تعطیلات  جشن چند روزه دیوالی در هند مشابه دانست. اما این واقعیت را نباید از نظر دور داشت که در هردو رویداد مذکور 40 درصد مردم آن کشورها همزمان به سفر نمی روند و از این جهت رویداد سفرهای نوروزی ایرانیان در نوع خود مشابه ای ندارد!

از سوی دیگر  هرساله شاهد اتفاقات زیادی در جریان سفرهای نوروزی هستیم که مفهوم توسعه پایدار گردشگری رابه خودی خود به چالش می کشد: همچون ناهنجاری هایی که  نوروز امسال به وضوح بیشتری دیده شد از جمله برداشت خاک در جزیره هرمز یا یادگارنویسی های تخت جمشید که اینها تنها  بخش بسیار کوچکی از مشکلات و مصایب سفرهای نوروزی به حساب می آیند.

 در کنار این موضوعات نباید از کشته شدن 880 تن و مجروح شدن بیش از بیست هزار نفر  از هم میهنانمان در تصادفات جاده ای غفلت کنیم. در کنار این موارد ترافیک شدید در مسیرهای منتهی به مقاصد گردشگری ، مصرف بی رویه بنزین که هرساله در نوروز رکورد می زند، آلودگی های زیست محیطی ناشی از هجوم بی رویه گردشگران به مناطق توریستی و تزاحم با جامعه بومی و محلی که در برخی از اوقات گزارش هایی از مقاومت و مشکلات جوامع میزبان به گوش می رسد نیز به کرات مشاهده شد .

 همه این موارد در کنار کمبود بلیت حمل و نقل در کنار گرانی شدید آن بخاطر عدم توازن در عرضه و تقاضا  بویژه در صنعت حمل و نقل هوایی و ریلی را هم بایستی به این موارد اضافه کرد که در کنار خطرات و نابسامانی هایی که در زمینه کمبود ظرفیت اسکان در بسیاری از مناطق کشوررخ می دهد و در نتیجه استقرار در واحدهای غیر رسمی و فاقد استانداردهای لازم برای بخشی از ایرانیان  پیش می آید اشاره کرد که در کل به پایین آمدن کیفیت سفر در نوروز می انجامد.

در همین زمینه بد نیست اشاره ای به موضوع مهم تغییر اقلیم و  پیامدهای آن در کشور نیز اشاره کنیم که از جمله انها رخدادهای آب و هوایی نظیر بارش باران های سیل آسا  و صدور هشدارهای قرمز و نارنجی توسط سازمان هواشناسی کشور در ایام نوروز است که نسبت به سالیان قبل بیشتر و تقریبا به یک اقدام عادی و فراگیر تبدیل شده و نشان از این دارد که دیگر فروردین ماه را نمی توان به لحاظ آب وهوایی بهاری دانست و احتمال مواجه در این ایام با آب و هوای زمستانی بسیار است.

از منظر عدالت اجتماعی نیز تعطیلات نوروزی 15 روزه برای بخشی از بدنه کارگری کشور که به اصطلاح روزمزد هستند و با انواع بحران های مالی و معیشتی همراه می شوند بسیار عذاب آور و شکننده است و از طرفی استفاده خاص بخشی از کارکنان دولت و نهادها از اماکن اقامتی - مهمانسراها و زایرسراهای ویژه کارکنان دولت و فرهنگیان و ... مورد انتقاد اکثریت مردم قرار گرفته و تولید کنندگان و کار آفرینان کشور نیز  همواره نسبت به تعطیلات طولانی این ایام  که عملا یک ماه از سال کشور تعطیل و اغلب  فعالیت ها بلاتکلیف می مانند شکوه و گلایه دارند. 

پرواضح است در این شرایط بهترین مدلی که می توان این روند راتغییر داده و شرایط سفر ایرانیان را متحول و مشکلات را کاهش دهد تغییر سبک سفر ایرانیان و خارج کردن ایام نوروز به عنوان پیک مسافرتی است و برای این مهم کاهش تعطیلات نوروزی و تقلیل آن به 4-5 روز که در تقویم رسمی کشور هم پیش بینی شده مورد انتظار است و برنامه ریزی برای انتقال پیک سفر به فصل تابستان به عنوان فصل مسافرت برای همه افراد و خانواده ها و مشابه اغلب کشورهای دنیا پیشنهاد می شود.

براین اساس چنانچه دولت بتواند ضمن تبیین این موضوع به آحاد مردم ایام تعطیلات نوروزی را به سمت تعطیلات کوتاه مدت تقلیل داده و سفر ایرانیان در این ایام متمرکز بر دیدار از فامیل و بستگان ( گردشگری  وی اف آر) شود و از تبلیغات بی رویه سفر  نیز خودداری  گردد ستادهای خدمات سفر در کشور جمع و جور شده و بسیج امکات دولتی محدودتر خواهد شد و مسلما  هزینه های سربار هم کاهش خواهد یافت و مشکلات پیش گفته به حدقابل توجهی کاهش و رفع خواهد شد.

بیاییم برای حفظ جان هم میهنانمان و حفظ  آبرو و عزت ایرانیان و پایداری زیست محیطی در کشور و مسافرت های نوروزی طرحی نو در اندازیم.