لازمه توسعه صنعت گردشگری، خروج از تنگنای ژئوپلیتیکی است

مهم‌ترین دستاورد توافق اخیر ایران با عربستان سعودی رونق و توسعه تبادلات گردشگری بین دو کشور و تسهیل سفر اتباع سایر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برای سفر به ایران است.

صرف نظر از اینکه مهم‌ترین برنده این توافق کشور چین بوده و این کشور برای تامین شریان انتقال انرژی از خلیج فارس به تامین و تثبیت امنیت دائمی منطقه نیاز مند است و به قورت مدام تلاش کند تا درگیری بین کشورهای منطقه از جمله ایران و سعودی  ایجاد نشود تا انتقال نفت و گاز به صنایع چین را با بحران مواجه نشود. برخلاف سیاست منطقه ای ایالات متحده و اسرائیل که منافع خود را در ایجاد و تداوم بحران در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس می دانند، این توافق می تواند اقدام مثبتی برای باز شدن تنگناهای موجود بالاخص در روابط خارجی ایران با کشورهای عرب و مسلمان منطقه و زمینه ساز کم رنگ شدن پیمان ابراهیم اسرائیل را فراهم نماید.

شاید بتوان گفت بهترین روابط بین دو کشور ایران و سعودی در دوره دوم ریاست جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی و تمام دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی بود.

سالیانه نزدیک به یک میلیون زائر ایرانی برای حج عمره و تمتع به عربستان سعودی سفر می کردند و تعداد قابل توجهی از اتباع سعودی بویژه شیعیان منطقه شرقیه این کشور بدون هیچ گونه محدودیتی  از سوی حاکمان عربستان به ایران سفر می کردند و درآمد بسیاری را نصیب صنعت گردشگری ایران در بخش زیارت و درمان می نمودند. حتی رسم شده بوده که شیعیان دمام، خُبر، قطیف برای عروس و دامادهایشان جهیزیه به عنوان تبرک از ایران می خریدند… 

بیاد دارم در اجلاس وزرای جهانگردی سال ۲۰۰۲ که در شهر ریاض برگزار شد من به اتفاق هیاتی از سازمان ایرانگردی و جهانگردی مهمان ویژه این اجلاس در شهر ریاض بودیم. با جِت شخصی ما را از شهر جده به ریاض منتقل کردند و در آنجا به بهترین نحوه ممکن پذیرایی شدیم و برادر امیرعبدالله ما را به ضیافت شام به خانه شخصی اش دعوت کرد تا از مهماننوازی  ایرانی ها سپاسگزاری کند. چقدر خوشحال بود که از ایران به اتفاق خانواده در سال گذشته دیدار کرده بود.

سال قبل که به اتفاق هیات ۷۰ نفره به تهران و  اصفهان سفر کرده بودند خیلی از سفر به ایران مشعوف شده و آنقدر خرید کرده بودند که یک فروند هواپیمای کارگو از ریاض برای انتقال بار آنان به اصفهان آمده بود….

دیماه ۱۳۹۴ فرا رسید. دولت روحانی و دکتر ظریف سخت در پی برداشتن تحریم ها و بن بست مذاکرات برای اجرای برجام بودند که در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد ایجاد و تشدید شده بود. فاجعه منا رخ داد و ۴۶۵ زائر ایرانی در سرزمین وحی به طرز غیر قابل باوری جان باختند. شیخ نمر روحانی شیعه سعودی اعدام شد و روابط دو کشور بیش از پیش رو به تاریکی گام نهاد در آن زمان آقای امیر عبدالهیان معاون عربی وزیر امور خارجه ایران بود…

۱۲ دیماه ۱۳۹۴ کنسولگری عربستان در مشهد به آتش کشیده شد و متعاقب آن سفارت ریاض در تهران توسط مزدوران اجاره ای که روسای آنان از اجرای برجام متضرر می شدند در آتش سوخت و به اشغال درآمد و این اقدام غیر انسانی و خلاف قانون و عرف بین الملل عده ای انسان غافل و ناآگاه و عده ای کاسب تحریم باعث ویرانی بسیاری از توانمندی های اقتصادی و سیاسی ایران شده و زمینه ساز قطع روابط با بسیاری از کشورها ی عربی با ایران شدند که به طور مستقیم منافع ملی مردم این سرزمین را هدف قرار داد که عواقب آن همچنان پابرجاست.

۷ سال از آن روزها گذشت و این اقدام جاهلانه زمینه ساز فقر و فلاکت مردم نجیب ایران شد و علاوه بر لطمات سیاسی و اقتصادی و بین المللی  باعث تضعیف و بن بست در توسعه تبادلات گردشگری نه تنها با عربستان بلکه با همه کشورهای عربی منطقه شد.

بر اساس آمار سازمان جهانی گردشگری کشورهای عرب حوزه خلیج فارس سالیانه بیش از ۱۸۰ میلیارد دلار برای سفر و گردشگری در سراسر جهان هزینه، بیشترین مدت زمان اقامت و بیشترین خرید را می کنند و ایران بیش از ۷ سال است که از این درآمد سرشار با توجه به مزیت همسایگی و قرابت فرهنگی محروم شده است…

با توافق اخیر که با  میانجیگری کشوری غیر مسلمان(چین) برای ایجاد رابطه و برقراری صلح بین دو کشور مسلمان مدعی صورت گرفت امید می رود تا روابط بین دوکشور به حالت عادی برگشته و دست اندرکاران صنعت گردشگری ایران بتوانند از برکات این روابط بهره مند و زائران و گردشگران هر دو سرزمین بتوانند به صورت عادی به سیر و سفر و زیارت بپردازند…

دولت مردان ایران بایستی بدانند که صرف امضای این توافق مسایل عمیق و کهنه بین دو کشور به این راحتی قابل حل و فصل نخواهد بود و وجود تحریم های خانمان سوز و عدم عضویت ایران در FATF , استمرار اعتراضات ایرانیان مهاجر و مقیم خارج از کشور، موضوع حقوق بشر، تقلای اسرائیل برای برهم زدن این گونه توافقات همچنان پابرجاست.

بایستی بدانند که عربستان سعودی از سر استیصال و عدم حمایت ایالات متحده از این کشور و تهدیدات جدی ایران در طول ۵ ماهه اخیر به خاطر دخالت این کشور در مسائل داخلی ایران به حاکمان چین پناه برده تا دفع انتقام و تهدید ایران کند و گرنه حکام سعودی در طی یکصد سال اخیر هرگز وجود ایرانی قوی را در منطقه را بر نمی تابند. 

با این توافق و همراهی ایران و عربستان، صادرات نفت و گاز به کشور چین تضمین شده و نفوذ ایالات متحده برای فشار به این کشور برای تامین سوخت های فسیلی به حداقل ممکن خواهد رسید و استراتژی ٫یک جاده یک راه٫ اژهای زرد گام بلندی در حاکمیت بلامنازع در اقیانوس هند، دریای عمان و خلیج فارس برداشته است.

در عین حال فرصتی هم برای گشایش ژئوپلیتیکی ایران و اندکی نفس کشیدن برای مردم ستم کشیده ایران باز شده است. امید است که با رعایت همه ملاحظات ملی، منطقه ای و بین المللی و توجه اصولی به منافع ملی و تغییر گفتمان تهاجمی به گفتمان تعاملی، دست از لجبازی در عرصه داخلی و بین المللی برداریم و به چارچوب نظری زندگی در رفاه و امنیت و ثبات اقتصادی کشور بیندیشیم و با استفاده از فضای تعاملی ایجاد شده برای برقراری آشتی ملی و بین المللی گام های موثرتری برداریم …

✍️  علی رحیم پور - مدیرعامل گروه هتل‌های بین‌المللی رکسان