اگر اسناد مختلف untourism از جمله «اعلامیه گردشگری جهانی»، «منشور حقوق گردشگری»، «کدهای اخلاقی گردشگری» و... رابررسی وتحلیل کنیم؛ به این نتیجه خواهیم رسیدکه با«افزایش ارتباطات مردم »،«تقویت همکاری های بین المللی،فرهنگی و ارتباطات جهانی و گسترش دوستی و تفاهم بین مردم جهان»،گردشگری می تواند یک «نیروی حیاتی» برای ترویج صلح و تفاهم بین المللی باشد.
جهان ما اکنون ازبحران های مختلف،تنش های قومی و مذهبی،جنگ، بیماری و... رنج می برد. بنابراین، نیاز مبرم به ایجاد یک الگوی جدید از مذاکرات بینالمللی برای از بین بردن یا کاهش ناآرامیها ومنازعات مختلف سیاسی و... بین ملتها وجود دارد.
در واقع، این پیشفرض که گردشگری میتواند درک و تساهل بین فرهنگی را ارتقا دهد، مدتهاست که زیربنای گفتمان دیپلماسی گردشگری به عنوان راهی به سوی صلح مطرح است.
گردشگری و صلح رابطهای پیچیده و چندوجهی دارند که میتوانند از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرند.
گردشگری به عنوان یک صنعت جهانی پتانسیل بسیار زیادی برای ترویج روابط دوستانه دارد.
وقتی مردم به نقاط مختلف جهان سفر می کنند، فرصتی فراهم میشود؛ تا با ملل مختلف، فرهنگ ها و ارزش های جدید آشنا شوند.این تجربه میتواند درک وشناخت فرهنگی متقابل میان گردشگران و جامعه میزبان را افزایش دهد، علاوه بر این از نظر اقتصادی وسیاسی نیزکشورهای میزبان منتفع میشوند. پس اگرعمیق تر به رابطه بین گردشگری و صلح نگاه کنیم،گردشگری موجب
۱-افزایش تعاملات بین فرهنگی:( سفر و گردشگری فرصتهایی برای افراد فراهم میکند تا با فرهنگها، سنتها و عقاید مختلف آشنا شوند. این تعاملات میتواند به کاهش پیشداوریو سوءتفاهمها کمک کند و احترام متقابل بین ملت ها را افزایش دهد.)
۲-توسعه اقتصادی و کاهش فقر:( گردشگری میتواند منبع درآمدی پایدار برای جوامع محلی باشد و به بهبود شرایط زندگی مردم کمک کند. توسعه اقتصادی میتواند به کاهش نابرابریها و تنشهای اجتماعی منجر شود و در نتیجه صلح و ثبات را تقویت کند.)
۳-حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی:(گردشگری مسئولانه میتواند به حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی کمک کند. این اقدام میتواند به ایجاد افتخار ملی و همبستگی فرهنگی منجر شود و جوامع را به همکاری و حمایت از یکدیگر ترغیب کند).
اکنون گردشگری جهانی با سرعت خیره کننده ای درحال رشداست، به طوری که بر اساس بسیاری از معیارها، آن را به بزرگترین صنعت جهان تبدیل کرده است،تعداد گردشگران بین المللی در سال ۲۰۱۹ به بیش از ۱.۵ میلیارد رسیدوعلیرغم کاهش دردوره بحران کویدمجددا درسال ۲۰۲۳به تعدادگردشگران پیش ازبحران نزدیک شده است. اگر گردشگری چنین صنعت بزرگ وپرشتابی است، می توان تأثیرات غیرمستقیم و مستقیم آن در دیپلماسی عمومی را مورد توجه قرارداد، با شناخت از نقشی که گردشگری می تواند در شکل دادن به تصویر عمومی یک مقصدیا کشور ایفا کند، فرصتی برای اندیشه بیشترمی بایست فراهم آورد.
بدون تردیدسفروگردشگری در مناطقی امکان پذیر است که آرامش وامنیت وجود داشته باشد. در مناطق جنگی یا بحرانی وپرتنش سفروگردشگران بسیار کاهش می یابد، زیرا عموما گردشگران تمایل به بازدید از مقاصد امن دارند و این خصوصیت رابطه بین گردشگری و دیپلماسی را نشان می دهد.
کشورها میتوانند از گردشگری به عنوان ابزار دیپلماسی استفاده کنند تا روابط دوستانهتری با کشورهای دیگر برقرار کنند،همچنین پروژهها و رویدادهای بینالمللی که در زمینه گردشگری برگزار میشود میتواند به تقویت همکاریهای جهانی کمک کند.
اگر به یافتهها و پژوهش ها توجه کنیم؛ در می یابیم که اهمیت صلح و امنیت برای رشد و توسعه صنعت گردشگری در سوئیس غیرقابل انکار است. این عوامل زمینه ساز موفقیت گردشگری کشور، جذب مسافران، تقویت رشد اقتصادی و تسهیل تبادل فرهنگی هستند. تعهد پایدار سوئیس به صلح و امنیت، زیربنای صنعت گردشگری این کشور است،توجه به این مهم دربسیاری ازکشورهای اروپایی وآسیایی مانند؛اسپانیا،ایتالیا،فرانسه و.....یا کشورهایی مانندامارات،ترکیه،آذربایجان،عمان ویا عربستان که دردهه اخیر در نظام گردشگری خود تغییرات ویژه ای به وجود آورده است وبه دلیل دراختیارداشتن یک مقصدمهم مذهبی همیشه امنیت و آرامش رادرسیاستهای خود مورد توجه قرارمیدهد..
یاکشورهایی مانند مالزی،تایلند، اندونزی،سنگاپور،هند... ویا ویتنام که باتبلیغات گسترده بدنبال حذف ذهنیت جنگ و درصدد نشان دادن صلح و آرامش بوده وخودرابعنوان مقصدی جذاب و محبوب معرفی می کند.
اکنون ویتنام دروازهی سفرهای اروپائیان شده و توانسته به عنوان نخستین مقصد محبوب بعد از ژاپن برای کرهای هانیز باشد.
یاقطر به عنوان نخستین کشور خاورمیانه که میزبان جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۲۲ شد، سر و صدای زیادی به پا کرد . از آن زمان، این کشور در صحنه جهانی نامی برای خود دست و پا کرده است. در سال ۲۰۲۳ قطر شاهد رکوردشکنی جذب گردشگر بین المللی بود.
به دیگر سخن می توان گفت گردشگری یک اقدام دوسویه است.
شناخت وگفتگوی انسانها،تمدنها ومذاهب باعث تفاهم، دوستی، احترام متقابل،مودت وتبادل دانش وتجربه خواهدشد،که شایدکارکرد اصلی وزیربنایی گردشگری نزدیک شدن ملتها،درک متقابل وهمبستگی دراین دهکده جهانی باشد.
سازمان گردشگری ملل متحد با شعار«گردشگری و صلح»در ۵مهرماه و ۲۷سپتامبر به استقبال امنیت،صلح و آرامش می رود و این روز را جشن میگیرد.
هدف روز جهانی گردشگری در سال ۲۰۲۴ بررسی تقاطع گردشگری و ایجاد صلح است و نشان می دهد که چگونه سفر، تبادل فرهنگی و شیوه های گردشگری پایدار می تواند به حل مناقشه، آشتی،ثبات اقتصادی واجتماعی،همزیستی مسالمت آمیز و ترویج صلح در سراسر جهان کمک کند.
قدرت تحولآفرین گردشگری در ایجاد پل بین فرهنگها، تقویت گفتگوو تعاملات،ایجادجهانی پایدارتر و ترویج فرآیندهای صلح وتفاهم بین ملت ها را نباید نادیده گرفت.
✍️ حسن تقی زاده انصاری