در ۲۲ آبان‌ماه امسال مدیر انجمن سینمای دفاع مقدس در برنامهٔ تلویزیونی جام‌جم به‌جای پرداختن به حوزهٔ تخصصی خود، به نقد رویکرد وزیر گردشگری در ساماندهی و لزوم توجه به پاکیزگی سرویس‌های بهداشتی پرداخته است. این درحالیاست که این نقطه‌نظر وزیر مورد حمایت همهٔ خانواده گردشگری در کشور است و در دنیای امروزی، سازمان‌های بین‌المللی از بهداشت و سرویس‌های بهداشتی استاندارد به‌عنوان معیاری برای پیشرفت در مبارزه با فقر، بیماری و مرگ استفاده می کنند. برای تبیین اهمیت موضوع ابتدا باید لزوم توجه به استانداردسازی سرویس‌های بهداشتی را از ابعاد فرهنگی، بهداشتی، اقتصادی، گردشگری بین‌المللی و خانواده‌محور، و تعالیم اسلامی بررسی و درنهایت پیشنهادی به صداوسیما ارائه کنیم.
۱. سرویس بهداشتی آیینهٔ فرهنگ و سطح توقعات مردم
از دید گردشگر، هتل‌های لوکس و تعدد آثار ثبت جهانی، ملاک بافرهنگ بودن مردم کشور مقصد نیست. در سفر کوتاه به یک کشور که امکان گفت‌وگوهای عمیق بین گردشگر و مردم فراهم نمی‌شود، سرویس‌های بهداشتی هستند که تصویر واقعی از فرهنگ مردم و سطح انتظار جامعهٔ محلی را در ذهن گردشگران ترسیم می‌کنند؛ یعنی هر چقدر سرویس بهداشتی تمیزتر، جامعهٔ میزبان بافرهنگ‌تر و بالعکس.
۲. بهداشت و مراجعهٔ مجدد گردشگر به مقصد
گردشگران به‌واسطهٔ تماس فیزیکی با سرویس‌های بهداشتی فرنگی، نگران ابتلا به بیماری‌های عفونی هستند. بسیاری از زنان و دختران گردشگر پس از خروج از هتل، آب نمی‌خورد تا نیاز به مراجعه به سرویس بهداشتی نامناسب در طول روز و تا مراجعهٔ مجدد به هتل نداشته باشند. این موضوع در برخی مواقع منجر به پایین آمدن سطح رضایت گردشگران می‌شود. حتی گردشگران به مقصدی که بهداشت را در اولویت قرار می‌دهد، حس اعتماد بیشتری دارند و برای بازدید مکرر به آن فکر می‌کنند.
۳. خانواده‌ها و افراد با نیازهای ویژه
توسعهٔ گردشگری داخلی و تشویق خانواده‌ها به سفر به‌جای جای ایران عزیز، مستلزم توجه به زیرساخت‌های ضروری است. عدم پیش‌بینی محل تعویض کودک در سرویس‌های بهداشتی عمومی، منجر به‌سختی سفر برای والدین دارای فرزند خردسال می‌شود. همچنین خانوادهٔ جانبازان و معلولین، به‌واسطهٔ فقدان سرویس‌های بهداشتی مناسب برای افراد با نیازهای ویژه و عدم مناسب‌سازی شهرهای گردشگرپذیر، کمتر سفر می‌کنند.
۴. رقابت جهانی
دسترسی به سرویس بهداشتی مناسب نیز برای هر مرد، زن و کودک، یک حق انسانی است و نه یک امتیاز. امروزه رقابت جهانی برای تولید سرویس‌های بهداشتی دوستدار محیط زیست مطرح است و ما همچنان در حال تبیین لزوم تمیز بودن آن هستیم. سرویس‌های بهداشتی تمیز نقشی اساسی در شکل‌دهی ادراکات و تجربیات گردشگران دارند. اولویت دادن به پاکیزگی نه‌تنها به سلامت عمومی کمک می‌کند، بلکه اثرات مثبت گسترده‌ای بر جنبه‌های اجتماعی و محیط زیستی مقصد دارد. سرویس‌های بهداشتی پاکیزه، حس غرور و متمدن بودن در جامعهٔ میزبان ایجاد می‌کند.
۵. نظافت در تعالیم اسلامی.
آقای سیدمحمد حسینی، مدیر انجمن سینمای دفاع مقدس! با استناد به قرآن و احادیث، ایرانیان با این وضعیت سرویس‌های بهداشتی، سال‌ها از ایمان و بهشت فاصله گرفته‌اند. باید دست‌بوس مهندس ضرغامی باشید که یک واجب دینی را مورد توجه قرار داده است؛ چراکه تأکید خداوند بر پاکیزگی نص صریح قرآن است. (الله یحب المطهرین) خداوند پاکیزگان را دوست دارد. پیامبر اسلام (ص) نیز نظافت را جزئی از ایمان و پیش‌شرط ورود به بهشت دانسته‌اند. حال شما بگویید جناب حسینی، چه تعداد از سرویس‌های بهداشتی در مساجد و اماکن متبرکهٔ ما که باید سمبل طهارت و فرهنگ ایرانی اسلامی باشند، قابل قیاس با مساجد کشورهای عربی و تاجیکستان و یا کلیساهای ارمنستان و گرجستان هستند؟
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تیزهوشی و شناخت مصائب مردم و گردشگران در طول مسافرت و گردش، نگاه‌ها را به‌سمت این اولویت فراموش‌شده برده‌اند. این درحالیاست که همهٔ متولیان واقعی موضوع سکوت کرده‌اند! برای خانوادهٔ بزرگ گردشگری و مردم جای سؤال است که چرا دیگر وزرا و نهادهای متولی از جمله وزارت کشور، سازمان شهرداری‌ها، وزارت بهداشت، وزارت راه‌وشهرسازی، سازمان اوقاف و دیگر نهادها که مسئولیت مستقیم در رفع این معضل فرهنگی و بهداشتی دارند، سکوت کرده‌اند و اقدام حمایتی و عملیاتی نمی‌کنند؟! از آن بدتر، صداوسیما را جولانگاه حامیان سرویس‌های غیربهداشتی کرده‌ایم. به صداوسیما توصیه می‌کنیم تا یک نظرسنجی بگذارد تا ببینیم چند درصد مردم از وضعیت سرویس‌های بهداشتی عمومی رضایت دارند؟ پاسخ مردم گویای درستی یا نادرستی اولویت دادن ضرغامی به این مقوله خواهد بود. چنانچه مردم کشور از وضعیت اسفناک سرویس‌های بهداشتی در سطح شهر، جاده‌ها، مساجد و اماکن متبرکه گلایه داشتند، توصیه می‌کنیم که وزیر بهداشت و دیگر نهادهای متولی را در یک برنامه دعوت کنید و دلیل عدم توجه به بهداشت عمومی و چه‌بسا کرامت انسانی را جویا شوید.
✍🏻 محسن حاجی سعید - رئیس جامعه انجمن‌های حرفه‌ای راهنمایان گردشگری ایران
انگلیسی
