سفر کم شتاب؛ پیشنهادی برای دوران پساکرونا

گردشگری ذاتاً تجربه اجتماعی است که معمولاً شامل مسافرت با دوستان و اقوام می‌شود و این روابط اجتماعی هستند که تجربه مصرف را شکل می‌دهند. 

در واقع، سفر کم‌ شتاب زمان بیشتری را برای گذراندن در سفر در اختیار قرار می‌دهد تا افراد در آن فرصت، گردهم آیند و به روابط خانوادگی و دوستی‌های خود استحکام بخشند. 

در بررسی اصالت روابط و ارتباطات بین فردی می‌توان گفت که خانواده‌ها هنگام دور بودن از خانه، انگار در خانه خود هستند. گردشگران از مکان‌ها استفاده می‌کنند و به این ترتیب نوعی گردهمایی خاص را ایجاد می کنند. 

به نظر می‌رسد که گردشگری بیشتر به همراهی دسته‌جمعی گرایش پیدا کرده و سفر به قصد بازدید صرف از ناشناخته‌ها، کمتر صورت می‌گیرد. 

سفر کم شتاب بخش متفاوتی از تجسم دوباره گردشگری است که توجه بیشتری به اجتماع دارد و این توانایی را ایجاد می‌کند تا گردشگر با افراد و مکان‌ها درگیر شود. مسافران سفر کم شتاب علاوه بر رفت و آمد با دوستان و اقوام، تمایل دارند با مردمی که در طول سفر با آنها مواجه می‌شوند نیز ارتباط برقرار نمایند. 

سفر کم شتاب به معنای لذت بردن از رفتن به مقاصد جدید، کشف فرهنگ‌های هر منطقه، احترام به محیط زیست، همدم شدن با بومیان و استفاده از سفر به صورت بهینه و گاهی به معنای کاهش هزینه‌ها است. 

سفر کردن با آهنگ آهسته و برقراری ارتباط با مناطق در طول مسیر سفر امر جدیدی نیست. پیش از استفاده گسترده از خودروها و سفرهای هوایی، بخش عمده‌ای از گردشگری به شکل کم شتاب صورت می گرفته و دلیل آن هم کمبود امکانات حمل و نقل پیشرفته بوده که سفرها را به مسافت‌های کوتاه و در طول یک روز محدود می‌کرده‌اند. به عنوان مثال مسافرت‌ها به صورت پیاده یا با حیوانات ( اسب، شتر، الاغ ) تنها روش‌های سفرهای زمینی بودند. 

امروزه سفر کم شتاب البته نه برای همه ولی برای اغلب افراد، سفری متفاوت می‌باشد زیرا پربار بودن تجربه سفر با حضور در محیط‌های بومی و محلی مقصد برای برخی از مهم‌ترین بخش‌های سفر به حساب می‌آید. 

سفر کم شتاب، جایگزینی برای سفر هوایی و سفر با خودرو پیشنهاد می‌دهد که در آن گردشگر می‌تواند در طول سفر تجربه کسب کند. 

از ماهیت سفر کم شتاب می‌توان به افزایش تجربه کلی مسافران از سفر، اقامت در خانه های تاریخی و محلی، استفاده از این زمان برای شناسایی اماکن نزدیک به آن محل، به دست آوردن اطلاعات بیشتری درباره فرهنگ و شیوه‌های زندگی محلی را نام برد. 

در سفر کم شتاب، بیشتر به لذت بردن از سفر هم در طول مسیر و هم در مقصد، اجتناب از پروازهای ارزان‌قیمت و سفرهای کوتاه‌مدت به مکان‌های خیلی دور و گرایش بیشتر به مسافرت‌هایی با قطار، اتوبوس، دوچرخه، قایق و یا پیاده همراه با اقامت شبانه، گشت و گذار با دوچرخه و اقامت در خانه‌های تاریخی و محلی، تاکید می‌شود. 

سفر کم شتاب در حال حاضر به بازار بکری تبدیل شده است که قشر متوسط در کشورهای توسعه یافته و گروه‌هایی با موقعیت اجتماعی - اقتصادی پائین‌تر را به خود جلب کرده که امکان کمتری در انتخاب جایگزین‌های این نوع از سفر پیش رو دارند.

با این حال، گردشگری کم شتاب نیز جایگاهی مانند گردشگری جایگزین، اکوتوریسم و گردشگری مسئولانه پیدا خواهد کرد. 

اولین طرفداران سفر کم شتاب، شرکت های خدمات مسافرتی کوچک، سفرنامه‌نویسان، بلاگرها و کوله‌پشتی‌ها که نظرات خود را عمدتاً از طریق اینترنت، فضاهای مجازی و رسانه‌های مربوط به سفر بیان می‌کردند، هستند.

همانطور که در ابتدا گفته شد، سفر و گردشگری کم شتاب یک سبک جدید نیست بلکه مقابله با فرهنگی جدید است که هدف اصلی سفر و گردش را به فراموشی سپرده است. فرهنگی که در آن رسیدن به مقصد‌های متعدد، اهمیت بیشتری از خودِ مقصد و انسان‌های ساکن در آن دارد. فرهنگی که عکس گرفتن از مشاهده، شناخت و حضور در جاذبه‌های گردشگری مهم‌تر است و در آن صرفاً سیر شدن بدون اهمیت به غذایی که خورده می‌شود، ترجیح داده می‌شود. 

هرچند نمی‌توان بین سفر کم شتاب و سفر پرشتاب مرزی قائل شد و یکی را بهتر از دیگری معرفی کرد اما مسلم است که هر فردی علاقه دارد بعد از سفر، تکاملی را در خود احساس کند و این هدف، تنها با تعمق و ارتباط حاصل می‌شود. 

با توجه به شرایط اپیدمی ویروس کرونا، پیش بینی می‌شود در پساکرونا شاهد استقبال قابل توجهی از گردشگری داخلی باشیم. بنابراین به عنوان یکی از شیوه‌های شناخته شده گردشگری در دنیا، می‌توانیم سفر و گردشگری کم شتاب را به بخشی از افراد جامعه که قصد سفر دارند، پیشنهاد نمائیم.

فرزاد زارع - کارشناسی ارشد مدیریت گردشگری