برنامه اقدام گردشگری در پسا کرونا

صدمات اقتصادی، مالی و انسانی شیوع بیماری ویروس کرونا بر صنعت گردشگری کشور، گرچه بسیار مخرب بوده و است ولی مقطعی و گذرا است. آنچه برای توسعه درازمدت و پایدار این صنعت مهم و اثرگذار است توسعه ارتباطات منطقه ای و بین المللی با جهان، رفع تنش های منطقه ای، حضور و مشارکت در پیمان های جهانی و بهره گیری از ظرفیت های اقتصای، سیاسی و فرهنگی آنها به نفع منافع ملی است.

در دوره شیوع بیماری کرونا اقتصاد گردشگری کشور در رکود مطلق قرار گرفته است. درک رکود و اضمحلال گردشگری ایران موضوع پیچیده ای نیست. عدم تقاضا برای سفر مدیریت بنگاه های گردشگری را با بحران بی سابقه ای مواجه کرده است. 

از این منظر نجات این صنعت در شرایط جدید نیاز به برنامه ای مدون و مصوب و اجرایی دارد. این برنامه می تواند در دو سطح ملی و  بین المللی همزمان بایستی پیش رود: 

الف: در سطح بین المللی(سیاست ها و برنامه های کلان دولت) : 

1- اعتماد سازی و توجه ویژه به دیپلماسی گردشگری در منطقه برای میزبانی از گردشگران کشورهای منطقه( مذاکره با عربستان و بازگشایی مجدد سفارتخانه ها) – بالغ بر 60 میلیارد دلار هزینه سفر اتباع کشوهای عرب حوزه خلیج فارس. 

2- خارج کردن ایران از تنگنای ژئوپلیتیکی:  هم اکنون موازنه ژئوپلیتیکی در منطقه به نفع دشمنان ایران است و تحریم های اقتصادی اثرات این تغییر موازنه بر ایران را دوچندان نموده است. گرفتاری در تنگنای ژئوپلیتیکی محدودیت های متعددی از جمله اقتصادی، سیاسی، امنیتی و اجتماعی را به خاطر نوع تفکر و شیوه حکمرانی در کشور و فشار ایالات متحده امریکا و همراهی کشورهای منطقه با ایجاد محدودیت های ژئوپلیتیکی بر مردم تحمیل کرده است. سالهاست که مردم ایران متحمل هزینه های زیادی برای خنثی سازی برنامه ها و اقدامات سیاسی و امنیتی اسرائیل و امریکا برعلیه کشورمان شده اند که بخش عمده ای از تاکتیک های آنان توسط کشورهای همسایه جنبه اجرایی به خود گرفته است. بدون شک تحریم های ظالمانه آرامش روانی شهروندان و ثبات اقتصادی جامعه را به هم ریخته و راه گریز سرمایه از ایران را فراهم کرده است. مجموع این اقدامات اثرات بسیار مخربی بر اقتصاد کشور و به نوبه خود بر توسعه کسب و کار گردشگری در کنار شیوع بیماری کرونا از خود بجای گذاشته است.

3- مذاکره بدون واسطه با امریکا: مذاکره بین ایران و آمریکا و لغو تحریم ارتباط تنگانگی با توسعه صنعت گردشگری ایران دارد. بایستی نفت بفروشیم و پول وارد کشور کنیم. طرح های عمرانی راه بیفتد، سرمایه گذار داخلی رغبت به سرمایه گذاری داشته باشد و سرمایه گذار خارجی به ایران بیاید. تحریم ها مردم ایران را فقر کرده است و بیش از 1000 میلیارد دلار به کشور آسیب رسانده است. بیش از 60 میلیون نفر از شهروندان ایرانی زیرخط فقر زندگی می کنند. این جمعیت کثیر مشکل معیشت دارند و لذا مردم فقیر که نمی توانند سفر کنند. ایران بایستی بنشیند و مشکلاتش را یکبار برای همیشه با ایالات متحده حل کند.

4- افزایش درآمدهای عمومی و توجه ویژه به سلامت و درمان مردم بویژه کارگران، کارمندان و جوانان ازدواج کرده فاقد شغل. دولت بایستی در یک برنامه پنج ساله تلاش کند درآمد عمومی مردم افزایش یافته و درمان و سلامت مردم در اولویت قرارگیرد. توسعه سفرهای داخلی نشات گرفته از افزایش درآمدهای عمومی مردم منجر به راه اندازی مجدد سفرهای داخلی فراگیر شده که سلامت  روحی و جسمی شهروندان را به همراه خواهد داشت. 

5- امید بایستی مجددا به کشور برگردد، دسترسی به حداقل نیازمندی ها برای جوانان از جمله کار، مسکن، ازدواج و داشتن وسیله نقلیه حداکثر در یک دوره زمانی 5 ساله فراهم شود. 

6- بررسی مجدد لوایح مرتبط با FATF در مجمع تشخیص مصلحت کلیدی برای گشودن قفل تبادلات بانکی و اجرایی شدن استفاده از کارتهای اعتباری بین المللی و به دنبال آن رونق انتقال پول به کشور توسط گردشگران و فروش صنایع دستی در ایران

7- ضرورت تجهیز و توسعه ناوگان حمل و نقل هوایی. در سال 2019 حدود  59 درصد سفرها از طریق هوایی و 35 درصد از طریق زمینی انجام شده است. با توجه به ناوگان فرسوده هوایی و همچنین ریلی کشور نمی توان انتظار زیادی برای توسعه گردشگری کشور داشت.

ب: در سطح ملی(برنامه های اقدام وزارت میراث فرهنگی و گردشگری): 

1- تعریف و اجرای تاکتیک های بازاریابی: 

- برگزاری تورهای آگاه سازی و آشناسازی با همکاری جامعه تورگردانان ایران

- برگزاری نمایشگاه های تخصصی گردشگری در کشورهای هدف

- رسانه ای کردن همه اقدمات سازندگی و پیشرفت داخلی در سطح بین المللی

2- حضوری قوی در اکسپو دبی. پیش بینی شده است در طول شش ماه برگزاری اکسپو دبی بیش از 25 میلیون نفر از این رخداد دیدن کنند. این فرصت مناسبی برای معرفی فرهنگ و تمدن و دستاوردهای علمی و فرهنگی کشور است. حضور بخش کنسولی سفارت ایران در دبی به همراه تورگردانان ایران در این رخداد و صدور روادید آنلاین برای گردشگران خارجی که به آنان تور چند روزه دیدار از دبی و اکسپو فروخته شده است برای دیداری حداقل 3 روزه از بخشی از جاذبه های گردشگری کشور با توجه به فاصله زمانی و ارزانی سفر در ایران تجربه بسیار خوبی خواهد بود تا بتوانیم خود را برای میزبانی از گردشگران رخداد جام جهانی فوتبال قطر آماده کند.

3- توجه ویژه به بازار چین: در سال 2019 بیش از 120 میلیون گردشگری چینی به دنیا سفر کرده اند، چینی¬ ها بیشترین خرید را از مقاصد گردشگری می کنند و جزء کم آزارترین گردشگران دنیا هستند. بازار گردشگری ایران با توجه به ارزانی سفر و  سایت های متعدد فرهنگی در مسیر جاده ابریشم می تواند مقصد مهمی برای گردشگران این کشور هم در بخش ترانزیت و هم به عنوان مقصد اصلی سفر مورد توجه قرارگیرد. عضویت ایران در پیمان منطقه ای شانگهای نیز فرصت جدیدی را برای توسعه گردشگری این کشور فراهم کرده است. 

4- تامین غرفه رایگان و تقبل بخشی از هزینه های ارزی تورگردانان برای حضور در نمایشگاه های بین المللی: در پی شیوع بیماری کرونا درآمد ناشی از فعالیت تورگردانی شرکتهای خدمات مسافرتی و گردشگری کشور به شدت آسیب دیده است و در موارد بسیاری منجر به تعطیلی این شرکتها شده است. ضروریست تا به منظور حمایت از بازگشت مجدد کسب و کار این شرکت ها برای حضور در بازارهای بین المللی گردشگری، دستگاه متولی این صنعت حمایت های مالی لازم را از فعالین این بخش بعمل آورد.

5- تدوین طرح اجرایی تسهیل ورود ایرانیان مقیم خارج از کشور: تعریف تشکیلاتی جدید در جامعه تورگردانان ایران با حمایت دستگاه قضایی و وزارت امورخارجه برای تسهیل ورود آنان و توجه ویژه به ظرفیت های گردشگری و سرمایه گذاری ایرانیان مقیم خارج از کشور و نسل های دوم، سوم آنان  

6-  اختصاص اعتبار لازم سفر و گردشگری به امور رفاهی وزارتخانه ها، سازمانها و نهادهای عمومی به عنوان تکلیف برای کمک به رونق گردشگری داخلی با توجه به تدوین فصل بودجه

7-  راه اندازی صندوق زیارت: برای هموطنان کم بضاعت برای زیارت اماکن مقدسه با استفاده از ظرفیت های وقف و نذورات و کمک های مردمی( داخلی و خارجی)

8- تعریف رخدادهای منطقه ای: 

- برگزاری رالی بزرگ بین المللی خودرو بندر امام تا مشهد مقدس با همکاری کانون اتومبیلرانی و جهانگردی

- برگزاری جایزه بزرگ اسکی در ایران با محوریت استان تهران و البرز

- برگزاری حراجی بزرگ صنایع دستی و هنرهای ملی

- برگزاری نمایشگاه منطقه ای گردشگری کشورهای عضو پیمان شانگهای به میزبانی ایران