سبز در صنعت هتلداری فقط یک رنگ نیست! - قسمت اول

سازمان جهانی گردشگری، شعار روز جهانی گردشگری (۲۷ سپتامبر سال۲۰۲۳ میلادی برابر با ۵ مهر ۱۴۰۲) را «گردشگری و سرمایه‌گذاری سبز» (Tourism and Green Investment) اعلام کرد.

نظر به‌ اینکه، امروزه با توجه به افزایش چالش‌های زیست‌محیطی، لزوم نیاز به حفظ منابع طبیعی بیش از پیش احساس می شود؛ سازمان جهانی گردشگری"UNWTO"مکرر به ترویج اصول و رویکردهای سبز و پایدار در صنعت گردشگری پرداخته و طی سال های اخیر، شعارهایی به شرح ذیل پیرامون گردشگری و سرمایه‌گذاری سبز تبیین نموده است. 

«گردشگري و انرژي پايدار»،۲۰۱۲

«گردشگری و آب، حفاظت از آینده‌ی مشترک»،۲۰۱۳

«گردشگری پایدار، ابزاری برای توسعه»،۲۰۱۷

پیرو اهمیت و ضرورت فعالیت‌هایی که منجر به توسعه پایدار، بهبود وضعیت محیط‌زیست و حفظ منابع طبیعی می گردد، هتل ها در سراسر جهان مجموعه ای از ابتکارات سبز را به کار گرفته اند.

اقدامات بسیاری وجود دارد که می تواند یک هتل را به سمت پایداری، سوق دهد که برخی از آنها با صرف مخارج قابل توجه و برخی دیگر به راحتی و حتی با هزینه کم قابل اجرا خواهند بود.

اما از آنجا که آنچه برای یک هتل مناسب است ممکن است برای مجموعه ای دیگر کارآمد نباشد؛سعی بر آن است با بیان نکات و مثال هایی از اقصی نقاط دنیا، بهترین اقدامات پایداری که هتل ها در ماهیت ساختاری و خدماتی خود در راستای "سبز بودن" انجام داده اند، بررسی شود تا با درک اینکه پایداری به چه معنی است و چرا برای صنعت هتلداری اهمیت دارد و برای سازگاری با محیط زیست چه می توان کرد الگوهایی سازنده پیش رو قرار دهیم.

* هتل سبز باید با عناصر سازگار با محیط زیست مبله شود.

چه بهتر که محصولات منحصر به فردی که توسط صنعتگران محلی با استفاده از منابع و ابزار و ادوات طبیعی و متناسب با اقلیم ساخته شده است، انتخاب کنید. عناصر طراحی داخلی دوستدار محیط زيست که حاوی مواد خطرناکی نیستند و برای ماندگاری ساخته شده اند؛ پایدار ، ایمن و در تعمیرات و جایگزینی بی دردسرتر هستند.

برای مثال می‌توان به استفاده از سقف شیروانی سفالی به ویژه در سازه های قدیمی شهرهای جغرافیای شمالی ایران اشاره کرد.سفال از خاک رس ساخته می شود و خطری برای محیط زیست ندارد.

برای خلق یک تجره منحصر به فرد و خلاقانه، برخی از هتل های سازگار با محیط زیست با استفاده از وسایل بازیافتی خلاقانه به تولید پاره ای اقلام می پرازند.

به عنوان مثال "Save the Beach hotel" ابتکاریست نمادین از (HA Schult ) که در سواحلی نزدیک به رم، در دو طبقه و با ده اتاق با استفاده از زباله هایی که از برخی سواحل تفریحی اروپا جمع آوری شده اند، ساخته شده است.این هتل عواقب بی احترامی به محیط زیست را نشان می دهد و از شهروندان دعوت می کند که مراقب سواحل دریا باشند.

در نمونه ای دیگر، معماران آفریقایی شرکت معماری راموس کاستلانو، دست به نوآوری‌هایی در طراحی و ساخت هتل(Terra Lodge Hotel) در جزیره‌ی (Sao Vicente) در کشور (Cape Verde)زده و برای ساختن درهای هتل از موادی مانند فلزات بازیافت شده‌ی بشکه‌های نفت و برای ساختن دیوارها، از سنگ‌های محلی استفاده کرده اند.

از آنجا که هزینه حمل ونقل و چه بسا ساخت و اجرای پروژه های تولید امکانات هتل در برخی نقاط بسیار گزاف است، بومی محوری راهکار جالبی خواهد بود.

به عنوان مثال هتل نمکی که در سازه و متعلقات آن نمک استفاده شده است و (Palacio de Sal) نام دارد، در سال 1998 توسط "خوان کوِسادا والدا" در منطقه "پیونی" در کشور بولیوی ساخته شده است و به دلیل این که تهیه مصالح ساختمانی در این منطقه به سختی امکان پذیر بود، سازنده هتل تصمیم گرفت تا از نمک که با محیط زیست هم سازگار باشد، برای ساخت هتل استفاده کند.

بنابراین دیوار‌ها و حتی مبلمان این هتل، از نمک است و هیچ اثری از میخ، پیچ یا سیمان در آن نخواهید یافت؛ زیرا برای ساخت این هتل نمکی از مخلوط بلوک نمک و آب و در برخی از قسمت‌ها هم از چوب استفاده کرده اند.

* هتل های سبز در پی راه چاره ای برای جمع آوری و استفاده مجدد از آب باران هستند.

اصلی ترین منبع تامین آب در کره ی زمین، باران است.

امروزه به دلیل کمبود آب، استفاده از سیستم جمع آوری آب باران مورد توجه قرار گرفته است و در بسیاری از کشورهای پیشرفته و صنعتی با تکنولوژی های روز، در صدد بهره گیری حداکثری از آن هستند.

حتمآ باید میزان بارندگی سالیانه را در نظر بگیرید. به صورت میانگین حدود ۸۰ درصد از کل آب باران را می توان جمع آوری کرد. زیرا از ۲۰ درصد آن بابت سر ریز، نشت و جذب توسط مواد پشت بام و تبخیر صرف نظر می شود.

با فرض اینکه در یک منطقه با بارندگی فراوان زندگی می کنید یا در نقطه ای کم بارش؛ باید شرایط ذخیره سازی خود را در نظر بگیرید.

نکته ی بعد در رابطه با جنس بام ساختمان است، بعضی از مواد مانند چوب مقدار زیادی از آب را در خود جذب می کنند و بعضی از مواد دیگر به دلیل وجود فلزات سنگین یا دیگر مواد خطرناک در خود امکان استفاده از این سیستم را نمی دهند. همچنین سقف های شیب دار با ناودان های زیاد به دلیل انتقال سریعتر آب باران به منبع ذخیره، به نسبت بام های بدون شیب، نتایج بهتری را به دنبال دارند.

به خاطر داشته باشید که مخازن و لوله ها باید در برابر یخ زدگی محافظت شوند.

در ساده ترین و ابتدایی ترین مدل، ظرفی زیر ناودان ساختمان قرار داده می شود تا از آن آب مثلا برای آبیاری گیاهان در روزهای آتی استفاده شود.

در یک مدل بزرگتر، به جای ظرف می توان از منبعی برای جمع آوری آب باران استفاده نمود که علاوه بر ظرفیت بیشتر، قابلیت حفظ آب برای مدتی طولانی تر را نیز داشته باشد که بتوان از آب آن در مصارف دیگری مانند شست و شو، مصارف بهداشتی و حتی آب آشامیدنی (پس از طی مراحل تصفیه) استفاده کرد.

اما بٌعد دیگر که امروزه بیشتر مورد توجه قرار گرفته و دارای راندمان بالاتری نیز هست، تصفیه ی محلی و اتصال آب باران جمع آوری شده به سیستم لوله کشی ساختمان به صورت مستقیم است تا تمامی آب باران جمع آوری شده به صورت کامل مورد استفاده قرار گیرد.

استفاده از آب باران جمع آوری شده برای هریک از این مصارف تجهیزات و هزینه های خاص خود را به دنبال دارد.

جمع آوری و استفاده از آب باران چندین مزیت دارد که از جمله ی آنها می توان به کاهش هزینه ها، کمک به منابع آب زیرزمینی، کمک به حفظ محیط زیست و دارا بودن آب حتی در مواقع قطعی آب لوله کشی، … اشاره کرد.

اگر بخواهید از آب جمع آوری شده به جز آبیاری استفاده های دیگری داشته باشید به دلیل وجود آلاینده های موجود در هوا و همچنین آلاینده های موجود در کف بام ساختمان حتمآ باید از دستگاه تصفیه و یا فیلترهای مناسب قبل از انتقال منبع استفاده نمایید.

سیستم استاندارد و لوله کشی کشور کانادا به تازگی استفاده از این آب ها را صرفاً برای توالت و آبیاری فضای باز تایید نموده است.

* هتلهای سبز توجه خاص و دقیقی به برچسب انرژی لوازم برقی دارند.

توجه به برچسب انرژی درج شده روی لوازم الکترونیکی جزو مواردی است که در خرید اقلام بسیار موثر می باشد و علاوه بر اینکه به بهینه سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه انرژی مصرفی کمک می‌کند، میزان آلودگی محیط زیست را هم کاهش می‌دهد.

برچسب انرژی که به صورت یک لیبل کاغذی روی دستگاه ها چسبانده شده است؛ با هدف کنترل و صرفه جویی در مصرف انرژی، بر اساس حروف A تا G که هر کدام از این حروف دارای رنگ مخصوص به خود از سبز تا قرمز هستند لحاظ شده است. حرف A با رنگ سبز نشان‌دهنده کمترین میزان مصرف انرژی و بیشترین کارایی وسیله و حرف G که با رنگ قرمز مشخص می‌شود، نشانه وسایل دارای بیشترین مصرف انرژی و کمترین کارایی است.

* هتل های سبز از کاغذ بازیافت شده استفاده می کنند و بهترین روش بازیافت کاغذ باطله که بازیافت از مبدا است را در دستور کار خود دارند.

برخی از ﻓﻮﺍﻳﺪ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺖ ﻛﺎﻏﺬ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪﺍﺯ:

۱.ﻫﺪﺭ ﻧﺮﻓﺘﻦ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺳﻠﻮﻟﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﻣﺼﺮﻑ ﺑﻲ ﺭﻭﻳﻪ ﭼﻮﺏ ﻭ ﺍﺣﻴﺎﻱ ﺑﻬﺘﺮ ﻓﻀﺎﻱ ﺳﺒﺰ

۲.ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻨﻴﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ از خروج ارز ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻬﻴﻪ ﺧﻤﻴﺮ ﻛﺎﻏﺬ

۳. با توجه به اینکه کاغذ هنگام تجزیه، متان (کربن) منتشر می‌کند، بنابراین با بازیافت آن، کربن کمتری در هوا منتشر می‌شود و این امر به به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند.

۴.کاغذ بازیافتی در مقایسه با کاغذ سفید ارزان‌تر تمام می شود، زیرا دستگاه‌های کمتر و مراحل تولید ساده‌تری دارد و 70 درصد انرژی و آب کمتری نسبت به تولید محصولات کاغذی جدید از درختان مصرف می‌کند.

همچنین در راستای جلوگیری از مصرف زیاد کاغذ روند استخدام پرسنل و رجیستر نمودن مهمانان خود را نیز سبز کنید.

ثبت اطلاعات مهمان به صورت سیستمی و اسکن مدارک به جای انباشت فرم های رجیستر راهگشا خواهد بود.

همچنين جایگزین پر کردن فرم های استخدام، و چاپ سوالات آزمون های استخدامی به صورت کاغذی و یا لحاظ کردن کتابچه ها و جزوات برای کارکنان، تمام موارد را در قالب های الکترونیکی ارائه دهید و حتی در صورت نیاز، دسترسی به رایانه را در محل، برای افراد بدون رایانه ی خانگی فراهم کنید. به جای درخواست رزومه های پرینت شده، متقاضیان کار را به پورتال های اشتغال مربوط به مجموعه خود ارجاع دهید و حتماً رویکرد سبز و پایدار هتل خود را در استخدام افراد برجسته کنید تا علاوه بر اینکه کارکنان شما اولویت سازمان را در عملیات روزانه درک کنند، پیشاپیش از اینکه قرار است در مجموعه ای دوست دار محیط زیست فعالیت کنند مطلع شده و بر خود ببالند.

* پیرو مکتب سبز بودن را با مهمانان خود در میان بگذارید.

اساس سبز بودن یک هتل، با داشتن اعتقاد راسخ به حفظ پایداری در طبیعت بنیان نهاده می شود. این موضوع را چه به صورت کلامی و شفاهی و چه با قرار دادن بروشور در اتاق های هتل، چه با نمود در رفتار و اقدامات کوچک روزمره، با مهمانان خود به اشتراک بگذارید.

امروزه اغلب هتل ها به پاور سوییچ مرکزی برای برقراری جریان و یا قطع برق مجهز هستند(البته به خاطر داشته باشید که این امر نباید متوجه یخچال مینی بار و یا پریز برقی که مهمان برای شارژ اقلام الکترونیک خود در زمان عدم حضور در اتاق به آن ها نیازمند است، باشد) استفاده از شیرآلات و دوش های هوشمند، تعبیه کارت های صرفه جویی در مصرف آب و شوینده های شیمیایی مربوط به توصیه در خصوص شستشوی حوله ها و ملحفه های مهمان مقیم و یا تاکید بر خارج کردن شارژها از پریز و استفاده از شارژرهای هوشمند که پس از تکمیل فرآیند شارژ از کار می افتند، گام موثری در راستای اهداف پایدار خواهند بود.

نصب تابلوهایی (با قاب یا زمینه سبز برای جلب توجه بیشتر)،حاوی پیشنهادات مفید برای حفاظت از محیط زیست و یادآور اینکه چگونه حرکات جزئی هر یک از ما می تواند تأثیر بزرگی در کل اکوسیستم زمین داشته باشد، نشانگر تعهد یک مجموعه در حمایت از سیاره زمین است.

به خاطر داشته باشید، هتل فراتر از ارائه خدمات پذیرایی و اقامتی، با توجه به تنوع مراجعات انسانی، قادر است همچون یک رسانه قدرتمند، در امر خطیر فرهنگسازی ایفای نقش کند و عامل تاثیر باشد.

ادامه دارد ...

✍🏻 ترجمه و گردآوری ؛

ارغوان اسعدى - فعال و مدرس گردشگری