نیروی انسانی شاغل در گردشگری از مهم‌ترین منابع این عرصه به شمار می‌آید و همچنین در زمره سرمایه‌های اصلی و زیربنایی برای موفقیت کسب و کار در بخش‌های مختلف عرضه ( در صنعت گردشگری ) می‌گنجد. در حقیقت می‌توان ادعا کرد، موفقیت یا شکست هر سازمان گردشگری، وابسته و متاثر از کارکرد و عملکرد صحیح کارمندان شاغل در آن است.
سازمان‌های گردشگری متشکل از منابع انسانی و متخصصانی هستند که وظایف و کارکردهای مشترکی برای هر کدام از آنها وجود دارد. روش‌ها و راهکارهای جذب متقاضیان کار و گزینش بهترین فرد از میان انبوه متقاضیان در کنار آماده‌سازی نیروهای تازه وارد و هم تراز شدن آنها با کارکنان باتجربه و فرصت‌سازی برای ارتقای شغلی، ترفیع و جبران خدمات از کارکردهای مدیریتی منابع انسانی به شمار می‌آید.
محصولات در صنعت گردشگری از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که تلفیق این اجزا در نهایت خالق تجارب شیرین یا تلخ در مواجهه گردشگران با خدمات ارائه شده است. در واقع در هر مرحله از خدمات‌رسانی گردشگری، مولفه‌هایی وجود دارد که نوعی تجربه را برای مخاطب خود رقم می‌زند که می‌تواند گردشگر را ترغیب به سفر مجدد به همان مقصد کند.
توسعه صنعت گردشگری به خصوص در فضاهای رقابتی و تداوم شکوفایی مقاصد در گرو رضایت‌مندی مسافران و گردشگران و رضایت آنها نیز منوط به ارائه خدمات با کیفیت و متنوع است.
نظر به اینکه مهارت‌های شغلی در صنعت گردشگری، بخشی از محصول به شمار می‌رود، مسلما خلق تجربه ماندگار، مستلزم کارکرد صحیح نیروهای آموزش‌دیده و حرفه‌ای شاغل در این صنعت است. مشاغلی که عملکرد صحیح و مناسب آنها برای موفقیت سازمان‌های گردشگری، حیاتی و حائز اهمیت بوده و بهره‌گیری از نیروهای ماهر و آموزش دیده در پست‌های مذکور، می‌تواند یکی از مزیت‌های رقابتی مقاصد گردشگری به حساب آید.
بر اساس اهداف پیش‌بینی شده شورای جهانی گردشگری پایدار، مفهوم "کارایی پایدار" در صورتی محقق خواهد شد که افراد شاغل بتوانند اقتصاد محلی را تحت تاثیر خود قرار دهند که این امر نیازمند آموزش صحیح، خلاقانه و کاربردی به منظور آماده‌سازی کارکنان در خصوص ارائه صحیح و متناسب خدمات است.
نکته‌ای که شاید از آن بتوان به عنوان چالش اصلی نام برد، یافتن افراد مناسب با تمامی مهارت‌های مورد نیاز برای انجام فعالیت‌های مختلف گردشگری است. به همین دلیل است که ارائه آموز، خدمات با کیفیت بالا و افزایش کارکنان محلی به منظور واجد شرایط بودن آنها و همسان‌سازی عملکردشان با نیروهای باتجربه و سابقه طولانی از نقش و اهمیت فراوانی برخوردار بوده و متناسب‌سازی آنها با این ویژگی‌ها، کلیدی و حیاتی قلمداد می‌شود.
به همین منظور اولین گام در آموزش خدمات گردشگری، ارزیابی نیازهای شغلی نیروی کار است. دانشگاه‌ها و موسسات مختلف آموزشی در این زمینه وجود دارند که کارفرمایان می‌توانند نیروی مورد نیاز خود را از میان فراگیران شاغل به تحصیل یا دانش‌آموختگان آن، استخدام و بکارگیری کنند یا نیروهای فعلی خود را برای تکمیل دانش و مهارت به آن موسسات بفرستند.
مدیران و کارفرمایان بنگاه‌های مختلف کسب و کار گردشگری می‌توانند کارکنان خود را در خصوص چگونگی ارزیابی خدمات گردشگری نیز آموزش دهند. این امر باعث تشویق آنها به ایجاد خلاقیت در تولید محصولات و ارائه خدمات گردشگری مرتبط با شغلشان خواهد شد.
به عنوان نمونه اگر یک راهنمای تور شاغل در آژانس مسافرتی بکوشد که رابطه خوبی با ساکنان محلی ایجاد کند از این طریق می‌تواند مسیرهای جدید توریستی را کشف کند و با ایجاد خلاقیت در ارائه بسته‌های مختلف و متنوع ضمن افزایش سطح درآمد آژانس‌های مسافرتی، باعث رضایت بیشتر و خلق تجربیات شیرین برای مسافران و گردشگران شود.
توسعه گردشگری پایدار مستلزم برنامه‌ریزی صحیح برای بکارگیری مهارت‌های برنامه‌ریزی کسب و کار است که از آن جمله می‌توان به کسب توانایی راهبردی اشاره کرد. این ظرفیت، اقتصاد، محیط زیست و توسعه اجتماعی و فرهنگی را متعادل می‌سازد. همچنین مدیران کسب و کارهای گردشگری باید بدانند که چگونه ضمن استفاده از منابع طبیعی برای کسب سود، از آنها نیز محافظت کنند. این امر نیازمند شناخت صحیح از ویژگی‌های مختلف آن مقصد و آموزش صحیح به کارکنان و بکارگیری نیروهای آموزش‌دیده و ایجاد روحیه مسئولیت‌پذیری به منظور اجرای درست و خلاقانه وظایف است.
امیرکلالی - سرپرست دفتر مطالعات و آموزش گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی
انگلیسی
