تحقق توسعه صنعت گردشگری نیازمند نقش آفرینی و بازیگری فعالانه و مسئولانه ذینفانی است که هر یک به فراخور و بنا به رسالت و جایگاه و نقش خود با اهداف مختلف در کشور در یک مسیر در حرکت هستند. این ذینفان به طور کلی در چهار گروه دسته بندی میشوند قوه مجریه به دلیل ماهیت دولتی تمرکزگرا و تصمیم گیر و تصمیم ساز در ساختار اجرایی کشور رسالت بسترسازی برای ایجاد شغل فراهم نمودن زمینه فعالیتهای اقتصادی مدیریت مسائل فرهنگی و ارتقاء سلامت اجتماعی و امنیت کشور را بر عهده دارد.
یکی از مهمترین نقشهای دولت تحقق پذیری این اهداف کلان از گذر توسعه صنعت گردشگری است قوه مقننه که نقش تدوین و تنظیم کنندگی قوانین و نظارت بر عملکرد صحیح وظایف قوه مجریه برای تحقق اهداف مذکور را بر عهده دارد. در این صورت گردشگری به دلیل ماهیت چند وجهی و اثرگذاری همزمان بر ابعاد اقتصادی اجتماعی سیاسی و فرهنگی از یک سو و جایگاه حکمرانی و نحوه مدیریت آن که بخش زیادی از وظایف در حیطه مسئولیت دستگاههای اجرایی و حاکمیتی پیش بینی شده است جایگاه مهمی برای تنظیم روابط و اولویت قرار دادن این بخش برای عملکرد بهتر دولت می تواند ایفا کند.
بخش خصوصی که شامل فعالان سرمایه گذاران و بهره برداران صنعت گردشگری است ضمن نگاه اقتصادی و تمرکز بر عملکرد مناسب بازار باید نقش مهمی در تولید اشتغال حمایت از شاغلان سرمایه گذاری مناسب و پایدار و ارائه خدمات بهینه و با کیفیت مناسب و همراهی با دولت و مجلس در کنار محدوديتها و الزامات حاکم بر فضای حکمرانی ایفا نماید جامعه محلی که نقش بسیار مهم و اساسی در اجرایی شدن پروژه ها و برنامه های گردشگری دارند این حوزه از این نظر مهم است که اگر اقدامات و رویکردها و سیاستهای کلان با ملاحظات این قشر همراستا و در چارچوب منافع محلی و ملی آنها باشد شانس توفیق پروژه و همچنین پایداری آن چندین برابر میشود و اگر هم برعکس آن باشد، احتمال موفقیت هر پروژه بسیار پایین خواهد آمد.
این چهار ضلع به مثابه سیستمی می ماند که توفیق آن بستگی به عملکرد درست و منظم هر چهار بخش در کنار یکدیگر و به عنوان پشتیبان و مکمل هم باشند نگاه بخشی هر یک از این اضلاع و عدم رویکرد یکپارچه و سیستمی موجب آسیب به این صنعت شده و قطعاً توفیقات لازم حاصل نخواهد شد چه آنکه به نظر میرسد برخی از مسائل و مشکلات و چالشهای امروز این صنعت جزیره ای عمل کردن هر یک از این اضلاع و عدم همکاری مناسب سیستماتیک این چرخه بر می گردد.
گردشگری امروز بیش از هر زمانی دیگری به اتحاد و انسجام بین بخشهای مختلف نیاز دارد. اتحاد و هماهنگی بین همه ذینعفان با نگاه جامع به هدف کلانی که توسعه آن می تواند منافع همگان را در یک سبد جامع تأمین کند. بنابراین توسعه این صنعت در گام اول نیازمند پذیرش جایگاه منعطفانه هر یک و تعریف درست نقش هر یک در جایگاه خود است.
هر یک از ذینفعان باید وظایف خود را بر اساس رسالت تعیین شده دنبال نمایند و در کم و کاستی ها کمک یکدیگر باشند و دست یکدیگر را بگیرند تحیمل بار و مسئولیت هر یک بر دوش دیگری اولین قدم تخریب این مسیر هدفمند است. دوم شکل گیری گفتمان حل مسئله و ارائه راهکارهای عملیاتی بدون بخشی نگری و با اقتضائات کلان کشور باید باشد نگاه غیر واقعی و بدون داشتن ملاحظات و فضای حکمرانی کشور خطای استراتژیک دیگری خواهد بود و در بخش سوم تمرکز صرف بر توسعه گردشگری به نحوی که هدفگذاری یک نقطه باشد و آن توسعه همه جانبه صنعت گردشگری و در نظر گرفتن منافع همگانی است هر بخش برای رسیدن به آن از ابزارهای مختلف و ظرفیتهای موجود در مسیرهای مختلف را مد نظر قرار دهند.
✍ ابوطالب قاسمی؛ مدیرکل دفتر مطالعات، آموزش و برنامه‌ریزی گردشگری
انگلیسی
