شهر مشهد به واسطه ورود بالغ بر 25 تا 30 میلیون گردشگر داخلی و خارجی ( زیارتی - سلامت و ...) و وجود مضجع مطهر امام رضا ( ع ) و همچنین سایر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، تجاری و انسان‌ساخت ضمن برخورداری از زیرساخت‌های شاخص حمل و نقل هوایی، ریلی و جاده‌ای و ... مقصدی بی‌بدیل و رقابت‌ناپذیر در عرصه گردشگری است.
ولیکن تلاش‌ها در جهت کیفی‌سازی ورود گردشگران و بهره‌برداری بهینه و موثر از حضور آنها مهم‌تر از کمیت حضور ورود ایشان است. این تجربه‌ای است که سایر کشورها و شهرهای گردشگرپذیر دنیا نیز آن را اصل و اساس کار خود قرار می‌دهند تا ظرفیت تحمل گردشگری مقاصد، تحت تاثیر ورود بی‌برنامه و غیر هدفمند گردشگران قرار نگیرد و مقاصد گردشگری که فضاهایی جذاب، آرامش‌بخش و امید بخش هم برای گردشگران و هم برای مجاوران که میزبانان اصلی هستند، باشند.
لذا تعداد بالای ورود گردشگر به هر مقصد گردشگری به ویژه مقاصدی که نهایی هستند هم می‌تواند فرصت باشد و هم تهدید. فرصتی جهت افزایش درآمد پایدار، پویایی اقتصادی، نشاط اجتماعی، رشد فرهنگی و اجتماعی، افزایش اعتبار و برندسازی مقاصد، اشتغال‌زایی پایدار، رونق سرمایه‌گذاری و... و تهدید به دلایل امنیتی، ریسک سرمایه‌گذاری، کاهش ماندگاری، فشار غیر قابل تحمل بر زیرساخت‌های مقصد، کاهش سهم شهروندان از خدمات شهری، افزایش هزینه‌های خدمات شهری و ...
پر واضح است که ارزش افزوده یکی از مزایای پروژه‌های گردشگری و هتلداری به ویژه در مقاصدی همچون مشهد مقدس است و بین این ارزش افزوده با نزدیکی و دوری از حرم مطهر رضوی ارتباط مستقیم و تنگاتنگی وجود دارد. یعنی هر چه پروژه‌ها به حرم مطهر رضوی نزدیک‌تر می‌شوند، ارزش افزوده بالا می‌رود و بالعکس هر چه دورتر می‌شوند، کمتر می‌شود.
به دفعات مشاهده می‌گردد که هتلدار عزیزی از کاهش درصد اشغال اتاق‌های در حال بهره‌برداری خود در موقعیت‌های مختلف می‌نالد اما همزمان در حال توسعه فیزیکی هتل و افزایش ظرفیت تخت و فضاهای دیگر آن است!!!
این موضوع حکایت از اصل ارزش افزوده این قبیل پروژه‌ها به ویژه در شهرهایی همچون مشهد دارد و همچنین اهمیت بازاریابی نوین و هدفمند در افزایش درصد اشغال اتاق و سایر فضاهای خدماتی هتل‌ها.
ضمن آنکه اصول سرمایه‌گذاری حکم می‌کند که سرمایه‌گذار قبل از هرگونه اقدام اجرایی و عملیاتی سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری و هتلداری، دست به بررسی، تحقیق و تحلیل بازار، ویژگی‌های سرمایه‌گذاری در مقصد مورد نظر، تهیه طرح توجیهی و تجاری، کسب مشورت از دست اندرکاران و ... بزند و پس از حاصل شدن یقین جهت توجیه سرمایه‌گذاری، دست به این عمل بزند.
سازمانی همچون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که متولی اصلی گردشگری و هتلداری در کشور است نقش سیاست‌گذاری، صدور مجوزهای لازم احداث و بهره‌برداری، نظارت بر عملکرد و نحوه ارائه خدمات و ارائه مشاوره‌های فنی و تخصصی و هدایت‌گری و راهنمایی سرمایه‌گذاران را بر عهده دارد تا به سمت و سوی سرمایه‌گذاری‌های معقول و دارای توجیه مناسب اقتصادی حرکت کنند و لذا هدایت‌گری مهم‌تر از اصل صدور مجوز است و این خود سرمایه‌گذار است که با بررسی‌های اشاره شده در سطرهای فوق و اخذ راهنمایی‌های لازم از دستگاه متولی، تشخیص می‌دهد در چه حوزه‌ای مجوزهای لازم را دریافت نماید. لذا مدیریت و ساماندهی سرمایه‌گذاری و نوع آن بسیار مهم‌تر از تعداد سرمایه‌گذاری است. دقیقا همچون مبحثی که در تعداد گردشگران ورودی به آنها اشاره شد.
پس باید پشت هر سرمایه‌گذاری در عرصه گردشگری یک تفکر علمی و منطقی و خارج از هرگونه هیجان به واسطه جذابیت‌های این صنعت لوکس، حساس و ظریف باشد و بازاریابی نوین و هدفمند محور اصلی فعالیت‌ها پس از بهره‌برداری قرار گیرد. در غیر اینصورت ما ایجاد کنندگان یا موسسین خوبی خواهیم بود تا بهره‌برداران و مدیران بهره‌برداری خوب و اثر بخش !
واقعیت این است که زمین تا آسمان فرق است بین هتل‌ساز و هتلدار ...!!! هتلسازی بدون هتلداری اقدامی عبث و بی‌اثر خواهد بود. هتلداری یک تفکر و نگاه خاص به سرمایه‌گذاری در عرصه واحدهای اقامتی است و صرفا مالکیت نمی‌تواند دلیل محکمی برای موفقیت شما باشد.
زمانه تغییر کرده ما هم باید تغییر کنیم.
احمد دیناری – معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی
انگلیسی
