حضور مهاجران و چالش های گردشگری
بیش از نیم قرن است با تشکیل دولت‌ها و حکومت‌های مختلف در افغانستان، کشور ما از مهاجرت ساکنان کشور افغانستان و پیامد های مثبت و منفی آن دور نبوده است. در چند سال اخیر با گسترش جنگ و روی کار آمدن طالبان،حضور مهاجران افغانی به کشور زیاد شده است؛ در همه این سال‌ها یک استراتژی و سیاست مشخص و پایدار برای مقابله با این سیل مهاجرت‌های بی‌پایان اتخاذ نشده است و آمار‌های نامتعارفی از حضور افغان ها اعلام می‌شود که گاهی به بیش از ۱۰میلیون هم اشاره دارد. اگرچه برنامه ریزی هدف مندو جذب مهاجران برای بسیاری ازکشورهامنافع مختلفی داردولی درکشورماشاهدپیامدهای منفی و هزینه‌های حضور مهاجران افغانستانی در ایران نقش مهمی بر نگرش‌های منفی نسبت به آنان در ایران دارد؛ پیامدهای که شامل طیف گستردهای در حوزه‌های گوناگون است از گسترش حاشیه‌نشینی و ایجاد چشم‌انداز نامناسب شهرها، تهدید سازه‌های اجتماعی کشور، افزایش هزینه‌های نظامی و انتظامی، نارضایتی افکار عمومی، ایجاد زمینه فعالیت‌های زیرزمینی و غیرقانونی و پدیده «رمیتنس» (انتقال پول از ایران به افغانستان) تا متهم شدن کشور به سوءرفتار با مهاجران و نژادپرستی و … . در این میان تغییر فرهنگ کار و پیامدهایی مانند کاهش دستمزد به خصوص در میان نیروی کار غیرماهر موضوعی است که خود به تنهایی قابلیت بررسی جدی دارد. اما آنچه در این میان و برای گردشگری و توسعه آن حایز اهمیت است این است که چون ساز و کار درستی در مدیریت حضور افغانی ها در کشور نشده است ،پراکندگی آنها در خط گردشگری ایران است که پیامدهای متفاوتی را بر گردشگری نو پای ایران در منظر داخلی و ورودی می‌تواند داشته باشد. شهرهای تهران،کاشان،اصفهان،شیراز،یزد و شیراز درسال های اخیر به وفور دیده می‌شودودر بعضی از شهرها همچون اصفهان و کرمان بیش از مردم بومی به چشم می‌ایدو نحوه ارتباط گردشگران با مردم بومی و محلی را کمرنگ می‌کند. بسیاری از افاغنه به دلیل نداشتن شغل و درآمد در وهله نخست به کار‌های کاذب یا تکدی گری روی می‌آورند که علاوه بر اثرات و آسیب های اجتماعی که دارد،چهره زشتی را از یک مقصد گردشگری به مخاطبان خود مخابره می‌کند. باید شهرهای مناسب برای پذیرش مهاجران کاملاً مشخص و همزمان تعیین شود که ظرفیت هر شهر و منطقه برای اسکان مهاجران چقدر است. رها کردن مهاجران که هر کجا که دلشان خواست اقامت کنند، حتماً بی تدبیری است افغانستان به عنوان یک مقصد گردشگری ودر حوزه تجارت به عنوان یک مقصد برای صادرات برای ایران اهمیت داشته است؛اما در چندسال اخیر با حضور غیر مجاز افغانی ها در ایران عملا گردشگری از این مقصد و عوایدی که از صدور روادید وبرگزاری تورهای گردشگری به ایران می‌شود از بین رفته است. براساس بافتهای یک پژوهش میان بومی و مهاجر نوعی بازی دوگانه توام با سویه‌های طرد و جذب جریان یافته است. از یک طرف، مهاجران به مثابه «دیگری» و از طریق سکونت در حواشی شهر، کارکردهای رفع نیازهای مربوط به امور سطحی را برای افراد بومی ایفا می‌کنند و از سوی دیگر از طریق برجسته کردن تمایزات اجتماعی، فرهنگی و ارزشی در کنش روزمره به جامعه مقصد به برساخت حس عدم‌پذیرش و طرد کمک می‌کند. این وضعیت در مجموع باعث ایجاد تقابلی اجتماعی و فرهنگی میان بومی‌ها با مهاجران شده و نگاه منفی به آنان را به دنبال داشته است بسیاری از کارشناسان با بررسی پیامد های حضور افغانی ها طیف گستردهای از پیشنهادها را در حوزه‌های مختلف ارائه می‌دهند از تسهیل روند حضور قانونی افغانستانی‌های مهاجر در ایران، فعال شدن مردم‌نهادهای حوزه مهاجران برای رفع مشکلات آنان، ایجاد امکان خرید خدمات بیمه‌ای تا مذاکره با طالبان برای بازگرداندن مهاجران به افغانستان، جا دارد دولت ومسئولان به منظور رفع این چالش و معضلات آن یک استراتژی خاص را در نظر بگیرند. ✍🏻 محسن قادری - کارشناس گردشگری
ایجاد شده: 10/آبان/1402 آخرین ویرایش: 10/آبان/1402 مقالات و یادداشت ها
انگلیسی
