شهر شب‌های روشن ( زیست شبانه )
یکی از مهمترین ویژگی‌های کلانشهرها و مقاصد گردشگری دنیا، زندگی بی‌وقفه آنها در شبانه‌روز است. در اصطلاح می‌گویند، شهرهای بزرگ خواب ندارند و این مساله علاوه بر اینکه به امنیت شهرها در شب کمک می‌کند، یکی از عوامل مهم رونق گردشگری شهری در آن مقاصد به شمار می‌رود. بازار شب در واقع فراهم آوردن مجموعه‌ای از خدمات و فعالیت‌هایی است که در محیطی کنترل شده از ساعات نزدیک به نیمه شب تا صبح به بخشی از تقاضای شهرنشینی مدرن امروزی به ویژه در شهرهای توریستی، پاسخ می‌دهد. این بازارها نه تنها محدودیتی برای ساعات کاری اصناف، دست‌فروشان و بساطی‌های ثابت و دوره‌گرد نداشته بلکه مورد حمایت شهرداری‌ها و دستگاه‌های انتظامی و امنیتی شهر بوده و برای اصلاح برخی از موانع و مقررات سنتی، برنامه‌ریزی می‌کنند. این پدیده صرف نظر از گردش مالی قابل توجهی که برای فعالان اقتصادی این حوزه در ساعاتی که گمان می‌رود باید ساعات مرده برای گردشگری باشد به ارمغان می‌آورد، این امکان را فراهم می‌کند تا یک شیفت کاری جدید به مشاغل خدماتی شهر، افزوده و تعداد قابل توجهی از بیکاران و افراد جویای کار را با کمترین هزینه ممکن، ساماندهی کند. استفاده مناسب و هدایت شده از بازارهای خیابانی در کنار بازآفرینی شهری، می‌تواند علاوه بر خلق فرصت‌های شغلی تازه، ابعاد تازه‌ای را به توسعه گردشگری شهری ببخشد. نمونه‌های فراوانی از بازارهای خیابانی یا محله‌های بازآفرینی شده در سطح دنیا وجود دارند که علاوه بر افزایش پویایی اقتصادی شهرها به عنوان یک جاذبه گردشگری، توریست‌های داخلی و خارجی را به سوی خود می‌کشانند. افزایش جمعیت کلانشهرها و رویکردهای نوین به مقوله اقتصاد شهری، سبب شده تا دامنه فعالیت شهروندان تا پاسی از شب ادامه یابد و به این ترتیب زیست شبانه تبدیل به قسمتی از زندگی شهری شود. فارغ از منافع اقتصادی حاصل از پویایی زندگی شبانه به ویژه در شهرهای بزرگ، در صورتیکه پاسخ مناسبی به این نیاز بخشی از شهروندان داده نشده و کماکان چیزی به نام "شهر شب" به رسمیت شناخته نشود، طبیعتاً فعالیت‌هایی غیررسمی در زیر پوست شهر شکل می‌گیرد که خود آسیب‌های زیادی به همراه خواهد داشت. فضایی که تأمین امنیت برای آن در نظارت دقیق هیچ سازمانی نیست و بدون شک بسترساز خطرات زیادی می‌شود. بستری که به وضوح از یک نیاز نادیده گرفته شده، نشأت می‌گیرد. شهر شب‌های روشن در كشورهای اسلامی همانند دبی، استانبول، قاهره، كوالالامپور و بيروت علاوه بر اينكه توانسته است در طرح زیست شبانه اقدام به بازآفرینی هویت شهری، توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مديريت اوقات فراغت شهروندان كنند، از اين طريق قادر بوده‌اند تا اشتغال و درآمد قابل توجهی از قبال هزينه كرد گردشگران خارجی نصيب كشور خود نمايند. تجربه دنیا تعریف بازارهای خیابانی و محلی شبانه و Night Life، تجربه‌ای است که تعداد بسیار زیادی از مقاصد گردشگری دنیا از آن به عنوان یک فرصت برای خلق اشتغال و درآمد جدید بهره برده‌اند. از جمله این بازارها می‌توان به Night Life پاریس و رم و بازار "روت فی" در بانکوک، بازارهای مالتبای، کامدن لاک و پورتوبلو در لندن، بازار ملکه ویکتوریا در ملبورن، بازار رئالتو در ونیز، بازارهای کورنیش در دبی و اکثر شهرهای عربی و ... اشاره کرد. جالب است که چنین اماکنی بیش از آنکه کارکرد یک بازار را داشته باشند به عنوان یک جاذبه گردشگری و سرگرمی شبانه و 24 ساعته در آن شهرها، شناخته شده و راهکاری برای بهبود وضعیت اشتغال به شمار می‌روند. تجربه جمهوری اسلامی ایران تجربه شب‌های زنده در ماه مبارک رمضان برای مدت یک ماه عملا نشان داده است که مردم اکثر شهرهای ایران تا سپیده دم و اذان صبح بیدارند و در شهر و اماکن عمومی و خدماتی، تردد و خرید کرده و کمترین مشکل را برای شهر به وجود آورده‌اند. پس چرا از این فرصت برای بقیه ماه‌های سال استفاده نکنیم. تجربه شب‌های زنده جزیره زیبای کیش هم مصداق خوبی برای این طرح است. همیشه آخرین سانس سینماهای کشور که پیش از نیمه شب شروع می‌شود، تکمیل است و قالبا خانوادگی و لذت بخش است. اهداف توسعه گردشگری شهری مدیریت اوقات فراغت شبانه شهروندان، مسافران و گردشگران بازآفرینی شهری با افزودن کاربری‌های تازه ایجاد فرصت‌های جدید اشتغال پایدار ماندگاری گردشگر در شهرها کمک به شادابی و نشاط مردم کمک به انسجام خانواده و استفاده از فرصت شب برای دور هم بودن اعضای خانواده در بازارهای شبانه کمک به کاهش افسردگی، کاهش استرس، کاهش اثرات مخرب تنهایی به ویژه برای دانشجویان، سالمندان و ... مزایای ویژه اجرای طرح شهر شب‌های روشن خلق و آفرینش فرصت‌های شغلی جدید در زندگی شبانه و رونق کسب و کار بکارگیری بخشی از نیروی کار بدون کمترین هزینه سرمایه‌گذاری توسط دولت و شهرداری‌ها احیای قلب تاریخی شهرها با نورپردازی و افزایش تردد مردم افزایش امنیت خاطر مردم، کاهش عوامل ایجاد ناامنی، کاهش سرقت‌های شبانه و توسعه امنیت پایدار برای شهروندان، مسافران و گردشگران کمک به سلامت مردم از طریق کاهش خریدهای روزانه در گرمای تابستان و پیشگیری از گرمازدگی و جایگزینی برای خرید در شب کمک به خانواده‌های کارمند و کارگر و حتی کسبه و بازاریان که در طول روز فرصت سیاحت، تفریح، خرید و با هم بودن را ندارند. خلق خاطره برای اعضای خانواده‌هایی که فرصت با هم بودن را ندارند ( بایستی برای پدر و مادری که ازشیفت دوم یا سوم کاری برگشته‌اند، فرصتی ایجاد کرد ) کمک به توسعه و رونق گالری‌های هنری و جامعه هنرمندانی که فاقد مکان مورد نیاز برای عرضه آثار خود هستند. کمک به رونق فروش صنایع دستی، بومی و محصولات محلی به ویژه برای کشاورزان و مزرعه‌دارانی که در فصول کاشت، داشت و برداشت محصول فرصت ارائه تولیدات خود را به صورت مستقیم ندارند. رونق موزه‌ها و مراکز دیدنی تاریخی، فرهنگی و جاذبه‌های انسان‌ساخت کمک به زیبایی منظر با استفاده از میز و صندلی‌های ساده و زیبای کافه رستوران‌های سیار اطراف خیابان به سبک کافه رستوران‌های شهرهای توریستی اروپایی تعریف ظرفیت‌های جدید گردشگری برای برگزاری تورهای گشت شبانه تعریف رخدادها، جشنواره‌ها، تئاترها و نمایش‌های خیابانی، موسیقایی و ... كاهش بار ترافيكی روزانه و انتقال بخشی از آن به زندگی و كسب و كار شبانه رونق گردشگری و كمك به شور و نشاط مردم كمك به حفظ و نگهداری فضاهای عمومی، بناهای ارزشمند و تاریخی شهری كاهش دغدغه صاحبان خودرو برای تامين مكان پارک به خاطر خلوتی خيابان‌ها امكان بازديد راحت‌تر از بافت تاریخی و سيما و منظر شبانه شهرها ساماندهی مشاغل خیابانی ( بساطی‌ها ) و انتقال آنان به فضاها و خيابان‌های در نظر گرفته شده برای شهر شب اشتغال آفرینی بالا، سرمایه‌بری اندک برای راه‌اندازی هر شغل، ایجاد ارزش افزوده بالا و رونق فعالیت‌های جانبی خلق فرصت‌های جديد برای کارآفرینان نوپا و جوانان جویای کار و كم سرمايه علی رحیم‌پور - کارشناس گردشگری، مشاور عالی استاندار و مجری طرح توسعه گردشگری استان گیلان
امروز مقالات و یادداشت ها
انگلیسی
