به گزارش سرویس خارجی ایتنا ؛ از تاریخ ۴ سپتامبر ۲۰۲۴، عربستان سعودی هزینههای صدور مجوزهای تجاری برای هتلها، آپارتمانهای هتل و تفریگاهها را لغو خواهد کرد. این اقدام هیجانانگیز بخشی از برنامه تسهیلگر سرمایهگذاری گردشگری این کشور است که با هدف بلندپروازانه چشمانداز ۲۰۳۰ برای تبدیل عربستان به مرکز جهانی گردشگری همراستا میشود. با اجرای این طرح، بخش گردشگری عربستان سعودی آماده است تا جذب سرمایههای بیشتر و تقویت رشد اقتصادی را تجربه کند.
ایجاد شده: 23/شهریور/1403 آخرین ویرایش: 23/شهریور/1403 اخبار خارجیبه گزارش سرویس خارجی ایتنا و به نقل از صندوق بینالمللی پول ؛ عربستان سعودی که پیشتر در چشمانداز ۲۰۳۰ خود هدف جذب ۱۰۰ میلیون گردشگر سالانه را تعیین کرده بود، اکنون این هدف را به ۱۵۰ میلیون گردشگر تا سال ۲۰۳۰ افزایش داده است. در گزارش سال ۲۰۲۴، عربستان سعودی توانسته تا سال ۲۰۲۳، یعنی هفت سال زودتر از موعد مقرر، به هدف جذب سالانه ۱۰۰ میلیون گردشگر دست یابد. با گسترش گردشگری غیرمذهبی و برگزاری رویدادهای جهانی نظیر مسابقات فرمول ۱، جام ملتهای آسیا ۲۰۲۷ و نمایشگاه جهانی ۲۰۳۰، عربستان سعودی در حال تبدیل شدن به یکی از مقاصد برجسته گردشگری جهان است. همچنین، تسهیل صدور ویزای الکترونیکی و توسعه زیرساختهای حمل و نقل از جمله فرودگاههای بینالمللی و شبکه جادهای و ریلی، در رشد سریع گردشگری این کشور نقش بسزایی داشتهاند. پروژههای عظیمی همچون دریای سرخ و دروازه دیریه نیز به رونق این صنعت کمک کردهاند.
ایجاد شده: 21/شهریور/1403 آخرین ویرایش: 21/شهریور/1403 اخبار خارجیبه گزارش سرویس خارجی ایتنا ؛ شرکت جفالی کمریشل وییکلز (JCV)، یکی از پیشگامان صنعت حملونقل در عربستان سعودی، با رونمایی از اتوبوس مرسدس بنز تورسیمو، استانداردهای جدیدی را در این صنعت تعیین کرده است. این خودروی لوکس و پرقدرت که با طراحی منحصر به فرد و امکانات پیشرفته خود چشمها را خیره میکند، تجربهای بینظیر از سفر را برای مسافران به ارمغان میآورد. صندلیهای ارگونومیک، سیستمهای تهویه مطبوع پیشرفته و فضای جادار داخلی، از جمله ویژگیهایی هستند که راحتی مسافران را در طول سفر تضمین میکنند. علاوه بر طراحی لوکس، تورسیمو به سیستمهای ایمنی پیشرفتهای مجهز شده است که ایمنی راننده و مسافران را در بالاترین سطح ممکن قرار میدهد.
ایجاد شده: 20/شهریور/1403 آخرین ویرایش: 20/شهریور/1403 اخبار خارجیبه گزارش سرویس خارجی ایتنا ؛ عربستان سعودی اعلام کرد که از چهارم سپتامبر، هزینههای مربوط به دریافت مجوز فعالیتهای تجاری برای هتلها، هتلآپارتمانها و استراحتگاههای مسکونی لغو شده است. این اقدام بخشی از برنامه توانمندسازی سرمایهگذاری در گردشگری است که در ماه مارس آغاز شد و هدف آن تبدیل عربستان به یکی از رهبران گردشگری جهانی است. این تصمیم در راستای اهداف چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی اتخاذ شده است، برنامهای که با اختصاص بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار به دنبال متنوعسازی اقتصادی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است. انتظار میرود که این ابتکار عمل به جذب سرمایههای بیشتر در بخش گردشگری و افزایش سهم آن در تولید ناخالص داخلی کمک کند.
ایجاد شده: 19/شهریور/1403 آخرین ویرایش: 19/شهریور/1403 اخبار خارجیبه عنوان مدیرعامل گروه هتلهای رادیسون در عربستان سعودی، کویت و منطقه شام افتخار دارم که نقش کلیدی در پیشبرد اهداف شرکت در هماهنگی با چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی ایفا میکنم. مسیر شغلی من که از نقشهای عملیاتی به سمت رهبری استراتژیک گسترش یافته است، به من این فرصت را داده تا دانش و مهارتهای گستردهای در زمینه صنعت هتلداری، مدیریت عملکرد، نوآوری و رهبری تیم به دست آورم. تحت هدایت من، رادیسون موفق به گسترش حضور خود در شهرهای اصلی و ثانویه در سراسر منطقه شده است، که این امر به مدرنسازی بخش مهماننوازی در عربستان سعودی کمک شایانی کرده است. اولویتهای استراتژیک ما در رادیسون شامل گسترش منطقهای، بهبود تجربه مهمانان و ارتقای بهرهوری عملیاتی است، در حالی که به طور همزمان از چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان حمایت میکنیم. گروه ما در پروژههای عظیمی مشارکت دارد و برنامههایی برای گسترش قابل توجه فعالیتهای خود دارد، از جمله پروژههایی نظیر Radisson RED در دیریه گیت و توسعههای جدید در ریاض، جده و مکه. هدف ما این است که تا سال ۲۰۲۶، تعداد هتلهای خود را به ۸۰ ملک در حال بهرهبرداری و توسعه برسانیم و ۴۰۰۰ شغل جدید ایجاد کنیم، که این اهداف با برنامهی عربستان برای جذب ۱۵۰ میلیون بازدیدکننده تا سال ۲۰۳۰ همسو است. ما در رادیسون به سعودیزاسیون متعهد هستیم و به طور فعال در حال استخدام نیروهای سعودی و سرمایهگذاری در توسعه حرفهای آنها هستیم. به همین منظور، برنامهی "A Brilliant Journey of Advanced Development" (ABJAD) را طراحی کردهایم که هدف آن آمادهسازی شهروندان سعودی برای نقشهای مدیریتی است. همچنین، برنامهی "Concierge Navigation to Success" را راهاندازی کردهایم که به ارتقاء مهارتهای حرفهای سرایداران (concierge) سعودی و تجهیز آنها به ابزارها و منابع لازم برای پیشرفت حرفهای کمک میکند. ما اخیراً اولین هتل Radisson Individuals را در جده و Radisson Hotel & Residence Riyadh Olaya را در ریاض افتتاح کردهایم. توسعههای آینده نیز شامل سومین هتل Radisson Collection در ریاض و گسترش بیشتر در جده و مکه خواهد بود. با داشتن بیش از ۴۴ هتل در حال بهرهبرداری و توسعه در عربستان سعودی، ما در حال ایجاد شبکهای متنوع از املاک هستیم تا به مخاطبان جهانی خدمات ارائه دهیم. نگاه من به آینده شامل شناسایی روندهای کلیدی در بخش مهماننوازی خاورمیانه است، از جمله تمرکز بیشتر بر پایداری، تحول دیجیتال و گردشگری سلامت. ✍🏻 باسل طلال - مدیرعامل گروه هتلهای رادیسون در عربستان سعودی و کویت
ایجاد شده: 19/شهریور/1403 آخرین ویرایش: 19/شهریور/1403 مقالات و یادداشت هابه گزارش سرویس خارجی ایتنا ؛ عربستان سعودی برای رونق بخشیدن به صنعت هوانوردی و گردشگری داخلی، در حال صدور مجوز برای خطوط هوایی جدید است. صدور مجوز برای راهاندازی ایرلاینهای جدید در راستای استراتژی عربستان برای تبدیل شدن به قطب گردشگری و حملونقل هوایی منطقهای است. خطوط هوایی سعودی به تازگی قراردادی برای خرید ۱۰۵ هواپیمای جدید امضا کرده است و فرودگاه جده به عنوان قطب اصلی این ایرلاین در سالهای آینده انتخاب شده است. عربستان سعودی قصد دارد تعداد مسافران خود را به ۳۰۰ میلیون نفر در سال برساند. این کشور همچنین در حال حاضر ۱۷۰ مقصد پرواز مستقیم دارد و هدف نهایی آن برقراری ارتباط با ۲۵۰ مقصد است.
ایجاد شده: 17/شهریور/1403 آخرین ویرایش: 17/شهریور/1403 اخبار خارجیبه گزارش سرویس خارجی ایتنا ؛ شرکت هتلهای زانیر با همکاری غول فناوری عربستان سعودی، بهتازگی یک اکو ریزورت لوکس و منحصربهفرد به نام زانیر زردون را در منطقه ماگنا، نئوم افتتاح کرده است. این ریزورت در حاشیه خلیج عقبه واقع شده و با ارائه ۱۰۰ اتاق و سوئیت در سه ساختمان شاخص با چشماندازهای خیرهکننده قصد دارد تجربهای بینظیر برای مهمانان خود فراهم آورد. زانیر زردون با ترکیب هوشمندانهای از لوکس بودن و پایداری، به دنبال ارائه تجربیاتی تحولبرانگیز و اصیل برای مهمانان است. این ریزورت در یک چشمانداز نیمهبیابانی احیا شده، ساخته شده و با استفاده از فناوریهای نوین به حفظ محیط زیست کمک خواهد کرد. این پروژه نمادی از تعهد شرکت زانیر و نئوم به توسعه گردشگری پایدار و ایجاد مقاصدی لوکس و منحصربهفرد در منطقه است. پیشبینی میشود زانیر زردون بهزودی به یکی از جاذبههای اصلی گردشگری در نئوم تبدیل شده و سهم قابل توجهی در توسعه اقتصادی این منطقه ایفا کند.
ایجاد شده: 17/شهریور/1403 آخرین ویرایش: 17/شهریور/1403 اخبار خارجیبه گزارش ایتنا ؛ سخنگوی دولت و وزیر حمل و نقل سریلانکا اعلام کرد : برای یک دوره آزمایشی ۶ ماهه که از اول اکتبر (۱۰ مهر) آغاز میشود، با حذف مبلغ ۵۰ دلاری صدور روادید، به گردشگران ۳۵ کشور جهان روادید ۳۰ روزه رایگان داده خواهد شد. فهرست اعلام شده از نام ۳۵ کشور، هند، انگلیس، آلمان، هلند، بلژیک، اسپانیا، استرالیا، دانمارک، لهستان، قزاقستان، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، نپال، اندونزی، تایلند، مالزی، ژاپن و فرانسه را هم شامل میشود.
ایجاد شده: 3/شهریور/1403 آخرین ویرایش: 3/شهریور/1403 اخبار داخلیبه گزارش سرویس خارجی ایتنا ؛ صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی (PIF)، که یکی از بزرگترین صندوقهای ثروت ملی جهان با دارایی ۹۲۵ میلیارد دلاری است، در حال تغییر استراتژی خود از سرمایهگذاریهای خارجی گسترده به تمرکز بر پروژههای داخلی است. این تغییر رویکرد در راستای تحقق اهداف بلندپروازانه کشور در توسعه زیرساختها و متنوعسازی اقتصاد است. صندوق PIF که در سالهای گذشته با سرمایهگذاریهای جسورانه در بازارهای جهانی شناخته شده بود، اکنون با شرایط سختتر قراردادها و الزامات جدیدی مانند استخدام نیروی کار محلی و سرمایهگذاری در پروژههای داخلی، توجه بیشتری به توسعه داخل کشور دارد. این تغییر جهت میتواند تاثیرات قابلتوجهی بر شرکتها و سرمایهگذارانی که به سرمایهگذاریهای خارجی این صندوق چشم دوخته بودند، داشته باشد. بر اساس گزارشها، ارزش سهام صندوق PIF در بازار آمریکا کاهش یافته و این صندوق سهام خود را در برخی شرکتهای بزرگ مانند بلکراک و بخشهای گردشگری و سرگرمی کاهش داده است.
ایجاد شده: 1/شهریور/1403 آخرین ویرایش: 1/شهریور/1403 اخبار خارجیبه گزارش سرویس خارجی ایتنا ؛ یک نمونه اولیه از بالنی به نام شفق قطبی قرار است در یک پرواز آزمایشی به ارتفاع ۳۰ کیلومتری از سطح زمین صعود کند. این بالن که توسط شرکت اسپانیایی "هالو اسپیس" طراحی شده، برای پروازهای گردشگری فضایی با انتشار کربن صفر توسعه یافته است و در ماه سپتامبر سال جاری در عربستان سعودی آزمایش خواهد شد. این پرواز آزمایشی با حمایت کمیسیون ارتباطات و فناوری عربستان سعودی انجام میشود و گامی مهم در عرصه گردشگری فضایی تجاری محسوب میشود. هدف از این آزمایش، اعتبارسنجی سیستمهای حیاتی بالن پیش از آغاز عملیات تجاری در سال ۲۰۲۶ است.
ایجاد شده: 23/مرداد/1403 آخرین ویرایش: 23/مرداد/1403 اخبار خارجیبه گزارش هتل نیوز ؛ " ترکی آل شیخ " رئیس اداره کل سرگرمی عربستان سعودی در صفحه خود نوشت ؛ بیش از یک ماه است که خارج از کشور در اروپا، آمریکا و انگلیس بودم. چیزهایی می گفتم که برخی باور نمی کردند اما آنچه را می گویم با چشمان خودم دیدم. درمورد بخش گردشگری و سرگرمی صحبت می کنم. اولا اینکه سینمای تمیزی ندیدم. صندلی های راحتی نداشتند. صفحه های نمایش قدیمی و سیستم های صوتی هم شکسته بودند. تفاوت سینما در این کشورها و کل کشورهای خلیج فارس بویژه عربستان زمین تا آسمان است. دوما، سطح خدمات در رستوران ها کاهش یافته و تعداد کارمندان آن از حد نیاز کمترند. روان کسانی که به تو سرویس می دهند، آسیب دیده است. کیفیت غذا سالم و خوب است اما زیاد با ما فرق ندارد و بعضا وضعیت ما بهتر است. بیشتر هتل ها قدیمی است و هتل های جدید هم در خدمات دهی سردرگمند. به طور خلاصه کشورهای خلیج فارس و عربستان در حال و آینده مقصد جهانیان هستند و اگر پروژه ها تکمیل شود، غول بزرگ گردشگری و سرگرمی خواهیم شد.
ایجاد شده: 21/مرداد/1403 آخرین ویرایش: 21/مرداد/1403 اخبار خارجیاتحادیه بریکس در سال ۲۰۰۶ با توافق اولیه چین، روسیه، هند و برزیل و پیوستن آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۲، به عنوان بزرگترین ائتلاف اقتصادی جهان بعد از گروه هفت کشور صنعتی متولد شد و در ادامه کشورهای جمهوری اسلامی ایران، امارات متحده عربی، آرژانتین، عربستان سعودی، مصر و اتیوپی از ابتدای سال ۲۰۲۴ به این ائتلاف جهانی پیوستند و از سال ۲۰۲۳ درخواست عضویت کشورهای الجزایر، بحرین، ونزوئلا، بلاروس، بولیوی، کوبا، قزاقستان، کویت، فلسطین، سنگال و تایلند مطرح شده است. اهداف بریکس، ارتقای صلح، امنیت، توسعه و همکاری و همچنین مشارکت در جهانی به منظور گسترش عدالت برای بشریت و عدالت اعلام شده است؛ بهنحوی که بتواند با استفاده از ابزار دیپلماتیک، بهبود و اصلاح سیستم مالی را در تعادلبخشی با هژمونی غالب جهان غربی مورد توجه و اقدام قرار دهد. نگاه اولیه به آمار و ارقام این ائتلاف شامل وسعت سرزمینی (۳۰درصد جهان)، جمعیت (۴۶درصد جهان)، تولید ناخالص ملی (۲۹درصد جهان)، صادرات کالا (۲۵درصد جهان) و بهطور کلی جایگاه جهانی کشورهای اصلی موسس این اتحادیه قدرتمند، حکایت از اهمیت و نقش آن در تدوین سیاستها و همکاریهای ارزشمند و تاثیرگذار در سطح جهانی دارد. عناصر و شاخصهای مورد توجه در این مجموعه بزرگ، عموما با گرایشهای اقتصادی تعریف شده، اگرچه مولفههای فرهنگی نیز در جهتگیریهای این اتحادیه جهانی، مورد توجه جدی بوده و از آن به عنوان پلی میان اقتصاد و سیاست نام بردهاند. بدون شک در بررسی مشخصات کشورهای عضو بریکس، شاهد تفاوتهای جدی و قابلتوجه در ابعاد اقتصادی و سیاسی میان آنها هستیم؛ اما محور و کانون اصلی موسسان این ائتلاف جهانی، معطوف به اشتراکات و تعیین سیاستهای همگرا و یکپارچه است که میتواند موجبات اثرگذاری جدی در سطح و مقیاس جهانی در مقابله با دیگر ائتلافهای قدرتمند نظیر جی ۷(G۷) را فراهم کند. بریکس، حدفاصل پنجره و دروازه همکاری با نظرداشت ناهمگونی میان اعضای موسس و جدید ائتلاف بریکس، آنچه اهمیت حضور و بهرهبرداری از این مجمع مقتدر جهانی را دوچندان میکند، توجه به جایگاه، واقعیتها و حکمرانی هریک از کشورهای عضو، نسبت به دیگری است. در نظام امروز بینالمللی، قدرت حوزهای، شاخص موثر و تعیینکننده در موقعیت و جایگاه کشورها تلقی میشود و بنابراین درک صحیح از عناصر قدرت حوزهای میتواند شکل و چارچوب تنظیم روابط متقابل کشورهای عضو بریکس با یکدیگر و دیگر کنشگران در حوزه بینالمللی را تعیین کند. ظرفیت و توانمندیهای ائتلاف بریکس را میتوان در اندازه و چارچوب یک پنجره یا در قیاس به عنوان یک دروازه ورود به یک کلوپ جهانی با هدف توسعه و تحولات اقتصادی و اجتماعی، مورد ارزیابی قرار داد. بریکس ظرفیت بسترسازی و موتور محرک برای تقویت بخشهای مستعد و آماده اقتصادی و اجتماعی کشورهای عضو است و در میان پدیدههای اجتماعی با ابعاد تاثیرگذار اقتصادی و فرهنگی، امروزه صنعت گردشگری از توجه و جایگاه والایی برخوردار است و حکمرانی جاری در میان کشورهای موسس بریکس، با درک اهمیت این موضوع به تدوین سیاستهای منطبق با استفاده حداکثری از این ظرفیت و فرصت جهانی پرداخته و آن را در دستور کار خود و برنامهریزی جدی قرار دادهاند. میراث فرهنگی غنی و مناظر متنوع کشورهای بریکس به عنوان چراغهایی برای هدایت صنعت گردشگری به جلو عمل میکند. سرمایهگذاری مستمر در زیرساختهای گردشگری، مانند شبکههای حملونقل، امکانات اقامتی و جاذبههای گردشگری، به عنوان یک چراغ راهنما برای صنعت عمل میکند. دسترسی پیشرفته و امکانات رفاهی بهبودیافته را برای تجربههای یکپارچه سفر هموار میکند و بازدیدکنندگان را تشویق میکند تا گنجینههای کشورهای بریکس را با سهولت و آسایش کشف کنند. در سال ۲۰۱۹، ۱.۵ میلیارد نفر گردشگر در جهان به ثبت رسیده که سهم پنج کشور موسس بریکس به عنوان اقتصادهای نوظهور، برابر با حدود ۲۰۰ میلیون نفر بوده است. صنعت گردشگری در دورنمای اهداف کشورهای عضو بریکس، به عنوان چراغ امیدی به سوی فرصتها و رشد اقتصادی در این مجموعه پیشبینی شده است که از سال ۲۰۲۴، ارزش ۵.۰۹ تریلیون دلاری، رشد حدود ۴.۵درصد (بالاترین رشد به آفریقای جنوبی با بیش از ۶درصد اختصاص دارد) و دسترسی به درآمد بیش از ۷.۸ تریلیارد دلار در سال ۲۰۳۴ را شامل خواهد شد. در نهایت گردشگری موتور پیشران بریکس برای دسترسی به رشد تولید ناخالص کشورهای عضو بوده است و مزیتهای بالقوه کشورهای عضو را در سطح و استاندارد جهانی بالفعل خواهد کرد. ایران و بریکس، کدام مزیت؟ تعیین اولویت جمهوری اسلامی ایران به بهرهبرداری حداکثری از فرصت عضویت و همکاری با مجموعه بریکس بهصورت دوجانبه و سازمانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. درک جایگاه و موقعیت کشورمان در نظام اقتصاد جهانی با رویکرد به تحولات داخلی و مجموعه چالشها و رقابتهای پیش رو در عرصه منطقهای و بینالمللی، حائز اهمیت شایان بوده و میتواند به اتخاذ رویکرد صحیح برای گامهای موثر و عملیاتی موقعیت همکاری با بریکس بینجامد. امروز صنعت گردشگری ایران با تمامی مزایای فرهنگی، تاریخی و طبیعی آن، با چالشهای زیرساختی مانند شبکههای حملونقل ناکافی، گزینههای اقامتی محدود، امکانات ناکافی توریستی، تنشهای ژئوپلیتیک، عدمقطعیتهای اقتصادی، مسائل ایمنی مسافران برای بازدید از مقاصد خاص و رفتارهای منطبق با استانداردهای جهانی مهماننوازی روبهرو بوده که این امر بر ورود گردشگران و درآمدزایی تاثیر گذاشته است. رونق گردشگری کشورمان نیازمند پیوستن به زنجیره ارزش جهانی است و این صنعت در صورت فراهم بودن شرایط لازم بهویژه در بعد امنیت و توسعه زیرساختها میتواند به موتور پیشران اقتصاد کشور با نگاه به اقتصاد مقاومتی بدل شود که بهطور قطع نتایج و پیامدهای شگرفی در عرصه اقتصاد، سیاست، فرهنگ و کسبوکارها را نمایان خواهد کرد و موجی از امید و همبستگی ملی را دامن خواهد زد و این امر در سایه نگاه راهبردی ملی و تقویت ساختارها و همکاریهای موثر و حرفهای در عرصه چندجانبهگرایی تحقق خواهد یافت. تجربه تعاملات با سازمانهای تخصصی منطقهای و جهانی بهویژه فعال در حوزههای اقتصادی نشان میدهد که تمرکز بر اموری که با تعاملات مردمی و انسانی استوار و در سایه آن گسترش کمی و کیفی همکاریها را میتوان برنامهریزی کرد، از حساسیت و مقاومت کمتری برخوردار بوده و میتواند گزینه مناسبی برای تنظیم و شروع تبادلات قرار گیرد. از این جهت همکاری در عرصه گردشگری در چارچوب بریکس، باعث انتقال خدمات فنی و آموزشی، توسعه همکاری متقابل، تبادل بهترین شیوهها و در نهایت جذب و هدایت سرمایهگذاری در زیرساختهای مادی و معنوی فعالان این حوزه شده و رقابتپذیری صنعت گردشگری کشورمان را در صحنه جهانی افزایش خواهد داد و در صورت اتخاذ گامها و تدوین سیاستهای لازم و ضروری، این همکاری میتواند قابل دسترسترین و عملیاتیترین مزیت از همکاری کشورمان با ائتلاف قدرتهای نوظهور بریکس قرار گیرد. ظرفیتهای جامع و متنوع همکاری کشورهای بریکس در حوزه گردشگری با توجه به جایگاه منطقهای و جهانی جمهوری اسلامی ایران در وجود اماکن تاریخی و فرهنگی، ثبت ملی و جهانی آثار تاریخی و طبیعی، جاذبههای متنوع زیستی و بومی، بستر فوقالعادهای برای تنظیم همکاریها در چارچوب یک برنامه مدون را فراهم کرده است و در این رابطه میتوان سلسله ابتکارات و راهکارهایی را در دولت مورد توجه و برنامهریزی قرار داد و حتی در اولین نشست رسمی سران بریکس که در اکتبر سال ۲۰۲۴ در شهر کازان روسیه برگزار میشود، پیشنهاد و مطرح کرد. ✍🏻 مرتضی رحمانیموحد
ایجاد شده: 16/مرداد/1403 آخرین ویرایش: 16/مرداد/1403 مقالات و یادداشت ها